Mâm ngũ quả thể hiện đạo lý thiêng liêng uống nước nhớ nguồn. Mỗi miền có một cách bài trí và bày biện khác nhau. Mâm ngũ quả đặt trên bàn thờ tổ
Ý nghĩa và cách bài trí mâm ngũ quả lộc lá cả năm



Mâm ngũ quả thể hiện đạo lý thiêng liêng uống nước nhớ nguồn. Mỗi miền có một cách bài trí và bày biện khác nhau.

Mâm ngũ quả đặt trên bàn thờ tổ tiên dịp Tết theo 5 sắc màu tượng trưng cho mong ước được ngũ phúc: giàu có, sang trọng, sống lâu, khỏe mạnh, bình yên. Theo thuyết ngũ hành: Kim màu trắng, Mộc màu xanh, Thủy màu đen, Hỏa màu đỏ, Thổ màu vàng. Mâm ngũ quả thường theo 5 sắc màu đó để phối trí.

Tuy nhiên, trên thực tế, ở mỗi một vùng miền, người ta lại có những cách bày biện mâm ngũ quả khác nhau.



Mâm ngũ quả gồm 5 sắc màu tượng trưng cho mong ước được ngũ phúc. Ảnh: Internet.

Mâm ngũ quả đặc trưng của ba miền

Miền Bắc

Ở miền Bắc, trên mâm ngũ quả thường có 5 loại quả với 5 màu khác nhau, cụ thể gồm chuối/táo màu xanh; bưởi (hoặc phật thủ), cam, quýt màu vàng; hồng hoặc táo tây, ớt màu đỏ; roi, mận, đào hoặc lê màu trắng; hồng xiêm hoặc nho đen, măng cụt, mận màu đen.

Miền Trung

Ở miền Trung, người dân không quá câu nệ hình thức của mâm ngũ quả mà chủ yếu có gì cúng nấy, thành tâm dâng kính tổ tiên. Mặt khác, do chịu sự giao thoa văn hóa hai miền Bắc - Nam nên mâm ngũ quả của người miền Trung bày biện đủ chuối, mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài…

Nhìn chung mâm ngũ quả bày trên ban thờ không cần nhiều về số lượng. Tất cả chỉ cần gọn gàng và sạch sẽ, vậy là đủ.

Miền Nam

Nếu như người miền Bắc, nải chuối xanh thường ít thiếu vắng trên mâm ngũ quả thì người miền Nam lại kiêng kỵ bày một số trái cây. Mâm ngũ quả của người miền Nam không bao giờ có chuối, vì loại quả này tên gọi có âm giống từ “chúi" thể hiện sự nguy khó. Quả cam cũng không được có mặt trong mâm ngũ quả ngày Tết, vì câu “quýt làm cam chịu”, hay như trái lê đồng nghĩa với “lê lết”…

Mâm ngũ quả người miền Nam thường  mâm ngũ quả thường là: mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung, đọc chệch thành các tên "cầu vừa đủ xài" hoặc "cầu vừa đủ sung".

Lưu ý khi bày mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả truyền thống với 5 loại quả, số quả lẻ thể hiện sự sinh sôi, nảy nở, phát triển. Ngày nay để thể hiện lòng hiếu thảo đến ông bà, tổ tiên cộng với tính thẩm mỹ người ta không quá cứng nhắc trong chuyện phải là 5 loại quả nữa nhưng ở người Bắc vẫn chọn số quả lẻ khi bày mâm ngũ quả ngày Tết.

Ngược lại, miền Trung và miền Nam thoải mái hơn khi không quan trọng chuyện chọn số quả lẻ hay chẵn mà chủ yếu chọn ý nghĩa của loại quả khi bày mâm ngũ quả ngày Tết.

Mâm ngũ quả tuy không quá quan trọng chuyện số quả lẻ hay chẵn nhưng vẫn giữ nguyên các quy ước dân gian như: mâm ngũ quả chỉ bày quả, không đặt thêm hoa hoặc thực phẩm gì, số lượng trên mâm ngũ quả chỉ tính loại, không tính quả (chuối chỉ cần một nải mà không quan tâm số lượng quả).

Ý nghĩa từng loại trái cây trong mâm ngũ quả ngày Tết



Mỗi loại quả trong mâm ngũ quả lại mang một ý nghĩa khác nhau. Ảnh: Internet.

- Bưởi: phúc lộc, viên mãn

- Thanh long: rồng mây hội tụ

- Dưa hấu: tốt đẹp, viên mãn, trung thực

- Đu đủ: đầy đủ, thịnh vượng

- Mãng cầu: cầu Mong mọi điều như ý

- Dứa (thơm): thơm tho, đa phúc lộc

- Hồng: hồng hào, tươi tốt, tượng trưng cho sự thành đạt

- Lựu: đa phúc, đa lộc, con đàn cháu đống

- Phật thủ: bàn tay Phật che chở phù hộ cho con người

- Chuối: tượng trưng cho bàn tay ngửa, hứng lấy may mắn, bao bọc và che chở

- Dừa: viên mãn

- Xoài: tiêu xài không thiếu thốn

- Quất: sung túc, lộc lá

- Đào: sự thăng tiến, danh lợi.

Tuy mỗi miền có sự khác biệt về văn hóa, song việc bày biện mâm ngũ quả ngày Tết luôn là một nét văn hóa đặc sắc, thể hiện lời cầu Mong cho một năm mới ấm no, hạnh phúc của người dân Việt Nam. Cho dù sinh sống ở phương trời nào, đã là người dân Việt Nam thì sẽ không bao giờ quên được tục lệ này trong dịp Tết nguyên đán nhằm gìn giữ bản sắc dân tộc cho bản thân và cho con cháu.

Trần Quỳnh tổng hợp


Tổng hợp & BT:

Về Menu

Ăn Chơi Ý nghĩa và cách bài trí mâm ngũ quả lộc lá cả năm

Bò nhúng giấm cuốn bánh tráng tuyệt ngon sứa làm nộm gan ngong nau tomFBA033" href="/index.php?q=mà ngon">mà ngon chà nắng cach lam banh bap chien gion cách làm rau câu ngon mon xao thap cam càri Những căn bếp sang chảnh hớp hồn banh lot dau xanh ngon caramel hương dừa bọt banh mi mini Bao tu heo sắc màu tự làm xà phòng thịt nướng những món kho ngon nón lưởi heo sốt tương ớt thủy bánh bông lan cuộn Cach nau mon an ngon qua đu đu cá hú kho ba chỉ Bánh củ cải mon oc nhoi thit hap tổng ca hoi chien rau thị cach lam mut ca rot sợile="background-color: #88BE47" href="/index.php?q= mướp hương xào thịt"> mướp hương xào thịt kho tuong lau sua dau nanh Marshmallow từ A Z ngô thì nhậm Ếch gan gà cach lam banh my nho que Xe máy cupcake khong can lo nuong cuối tuần cach lam banh day nhat ban đậu hủ sốt điều đầu cá hồi tráng miệng muc chien ot sot chanh canh cà tây bắc Nêm nướng mon thit nuong Món Canh Cach nau bun cà ri thịt ngan XOI BAP mon so diep ngon Cơm tấm thịt nướng cà rốt nướng bơ đườngi hành ngâmcolor: #035257" href="/index.php?q=cách làm Cánh gà nhồi thịt sốt nước">cách làm Cánh gà nhồi thịt sốt nước mien tim dạ dày hầm Cách làm bánh tráng che sen hap le mut lac bo nhung dam mì tôm xào thịt bò khoai lang ngào đường mon don gian Rau muống xào gà om mặn thực đơn cho bà nội trợ bận rộn ba chỉ bò Mỹ Lẩu riêu cua ba chỉ bò chè hoa nhài bào xào cach xao oc dua bo cay cach lam Brazillian Cheese Breads canh gà che bien goi me cach lam bo vien cách làm chocolate ngon nhãn khô Mực khô cay ngày lạnh bánh mứt hoa thập cẩm công thức muối tôm gỏi cá dưa leo cach lam cha bong ca Cách chế biến bánh bông lan đường Sua Chua cà chua bắp Canh ghẹ nấu rau muống nau xuong suon Phố Thịt Heo kho kho banh canh vit hap ngon Cách lam pate chim cút bánh pudding xoài hạt é gà chiên sốt thơm cà rốt nướng bơ đường làm kem dứa bốc bánh dứa banh kem chuot mickey Bánh mì Bò bít tết với hành ngâm mon canh chua ngay ram Phở tíu Thịt vit nhung mon an le ham ruou vang Lá chanh các món bún công thức bánh mì kẹp xúc xích chiên Sua bap hấp bông cải món ngon dễ làm Cách làm 3 món ngọt