Mâm ngũ quả thể hiện đạo lý thiêng liêng uống nước nhớ nguồn. Mỗi miền có một cách bài trí và bày biện khác nhau. Mâm ngũ quả đặt trên bàn thờ tổ
Ý nghĩa và cách bài trí mâm ngũ quả lộc lá cả năm



Mâm ngũ quả thể hiện đạo lý thiêng liêng uống nước nhớ nguồn. Mỗi miền có một cách bài trí và bày biện khác nhau.

Mâm ngũ quả đặt trên bàn thờ tổ tiên dịp Tết theo 5 sắc màu tượng trưng cho mong ước được ngũ phúc: giàu có, sang trọng, sống lâu, khỏe mạnh, bình yên. Theo thuyết ngũ hành: Kim màu trắng, Mộc màu xanh, Thủy màu đen, Hỏa màu đỏ, Thổ màu vàng. Mâm ngũ quả thường theo 5 sắc màu đó để phối trí.

Tuy nhiên, trên thực tế, ở mỗi một vùng miền, người ta lại có những cách bày biện mâm ngũ quả khác nhau.



Mâm ngũ quả gồm 5 sắc màu tượng trưng cho mong ước được ngũ phúc. Ảnh: Internet.

Mâm ngũ quả đặc trưng của ba miền

Miền Bắc

Ở miền Bắc, trên mâm ngũ quả thường có 5 loại quả với 5 màu khác nhau, cụ thể gồm chuối/táo màu xanh; bưởi (hoặc phật thủ), cam, quýt màu vàng; hồng hoặc táo tây, ớt màu đỏ; roi, mận, đào hoặc lê màu trắng; hồng xiêm hoặc nho đen, măng cụt, mận màu đen.

Miền Trung

Ở miền Trung, người dân không quá câu nệ hình thức của mâm ngũ quả mà chủ yếu có gì cúng nấy, thành tâm dâng kính tổ tiên. Mặt khác, do chịu sự giao thoa văn hóa hai miền Bắc - Nam nên mâm ngũ quả của người miền Trung bày biện đủ chuối, mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài…

Nhìn chung mâm ngũ quả bày trên ban thờ không cần nhiều về số lượng. Tất cả chỉ cần gọn gàng và sạch sẽ, vậy là đủ.

Miền Nam

Nếu như người miền Bắc, nải chuối xanh thường ít thiếu vắng trên mâm ngũ quả thì người miền Nam lại kiêng kỵ bày một số trái cây. Mâm ngũ quả của người miền Nam không bao giờ có chuối, vì loại quả này tên gọi có âm giống từ “chúi" thể hiện sự nguy khó. Quả cam cũng không được có mặt trong mâm ngũ quả ngày Tết, vì câu “quýt làm cam chịu”, hay như trái lê đồng nghĩa với “lê lết”…

Mâm ngũ quả người miền Nam thường  mâm ngũ quả thường là: mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung, đọc chệch thành các tên "cầu vừa đủ xài" hoặc "cầu vừa đủ sung".

Lưu ý khi bày mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả truyền thống với 5 loại quả, số quả lẻ thể hiện sự sinh sôi, nảy nở, phát triển. Ngày nay để thể hiện lòng hiếu thảo đến ông bà, tổ tiên cộng với tính thẩm mỹ người ta không quá cứng nhắc trong chuyện phải là 5 loại quả nữa nhưng ở người Bắc vẫn chọn số quả lẻ khi bày mâm ngũ quả ngày Tết.

Ngược lại, miền Trung và miền Nam thoải mái hơn khi không quan trọng chuyện chọn số quả lẻ hay chẵn mà chủ yếu chọn ý nghĩa của loại quả khi bày mâm ngũ quả ngày Tết.

Mâm ngũ quả tuy không quá quan trọng chuyện số quả lẻ hay chẵn nhưng vẫn giữ nguyên các quy ước dân gian như: mâm ngũ quả chỉ bày quả, không đặt thêm hoa hoặc thực phẩm gì, số lượng trên mâm ngũ quả chỉ tính loại, không tính quả (chuối chỉ cần một nải mà không quan tâm số lượng quả).

Ý nghĩa từng loại trái cây trong mâm ngũ quả ngày Tết



Mỗi loại quả trong mâm ngũ quả lại mang một ý nghĩa khác nhau. Ảnh: Internet.

- Bưởi: phúc lộc, viên mãn

- Thanh long: rồng mây hội tụ

- Dưa hấu: tốt đẹp, viên mãn, trung thực

- Đu đủ: đầy đủ, thịnh vượng

- Mãng cầu: cầu Mong mọi điều như ý

- Dứa (thơm): thơm tho, đa phúc lộc

- Hồng: hồng hào, tươi tốt, tượng trưng cho sự thành đạt

- Lựu: đa phúc, đa lộc, con đàn cháu đống

- Phật thủ: bàn tay Phật che chở phù hộ cho con người

- Chuối: tượng trưng cho bàn tay ngửa, hứng lấy may mắn, bao bọc và che chở

- Dừa: viên mãn

- Xoài: tiêu xài không thiếu thốn

- Quất: sung túc, lộc lá

- Đào: sự thăng tiến, danh lợi.

Tuy mỗi miền có sự khác biệt về văn hóa, song việc bày biện mâm ngũ quả ngày Tết luôn là một nét văn hóa đặc sắc, thể hiện lời cầu Mong cho một năm mới ấm no, hạnh phúc của người dân Việt Nam. Cho dù sinh sống ở phương trời nào, đã là người dân Việt Nam thì sẽ không bao giờ quên được tục lệ này trong dịp Tết nguyên đán nhằm gìn giữ bản sắc dân tộc cho bản thân và cho con cháu.

Trần Quỳnh tổng hợp


Tổng hợp & BT:

Về Menu

Ăn Chơi Ý nghĩa và cách bài trí mâm ngũ quả lộc lá cả năm

giò thịt heo KHO cà chua nhồi thị ga xien nuong kieu nhat bún riêu cua Cách làm mứt cà rốt cực đơn giản cách trang trí đĩa ăn chẽm goi cuon ca basa Trứng cá hồi Rà t ga xe tuoi mat ong thịt chân giò heo muối cach lam banh troi tau com dua ngon quan cÃƒÆ chim kho hà p nau banh canh tom suon sot cam Hạnh trá Ÿ lên chợ ga xe phay chấn canh chua ca ngat muc sot ca chua ngon Mùa này bà nội trợ nên mua trái cây ga xao thom ngon Ca ba sa chien thit ga xao Thit dau lạp thính thư giãn thuc don nau ngon cách làm sườn xào chua ngọt canh chua cá quả tôm xào mì sốt bơ tỏi ga xao sa ơt Cún Khang Thịt ba chỉ xiên nướng thơm âm thưc dau hu om thit heo thịt gà nấu trái cây kẹo trái cây kem trà xanh đậu đỏ ngon rau mà muc nhoi tempura canh dua chuot xôi mít lá nếp Học lỏm 5 cách vắt chanh được nhiều ga xao ot Món banh hap ga xao mang snack vị quế công thức vịt kho sả cách làm nộm gà trưng muoi mon canh ngon vien: #CBF966" href="/index.php?q=banh my y">banh my y cổ nộm lưỡi heo ga xao hanh nhan ngon cá kèo bánh dẻo cuộn chocolate bảo quản canh vit nau gung ngon bánh hương quất ga xao hanh nhan Cặt heo sữa đậu xanh lá nếp sũa chua Ba món ngon từ thịt bò được ưa thích rau câu đu đủ dừa ga xao chao huong dan lam suon xao chua ngot Khéo Tay cách nướng heo rừng canh chua kiểu thái phở gà ga xao canh rong bien nau voi moc cach lam mien salad ngon cach lam ga sot chua ngot bánh kẹo trè 潞 sò huyết xào chua ngọt ga vien nuong xot chua ngot ngon ớt chuông nhân thịt heo mít chiên trung chung thit cua canh rau chan vit thit bam ga tan mi bo kim chi ngon salad bo tom ngon ga tam cach lam mi tron Canh măng Cac mon xoi cơm gà gà cơm gà Hội An Hội An Hằng duoi bo Ngheu xao MÓN CHIÊN ga sot bbq ap chao ngon cà phê chẠlà Tôm hùm CÃƒÆ Kho ga roti ngon ngừa mụn rau thom Tiramisu trai cay ngon nước ép Phô mai ga rang muoi ngon trứng cút nam rom nau canh ga rang la lot mÃƒÆ Xi dau sành bảo vệ thực vật cá rô phi chiên cá rô đồng Mon ngon gia dinh ga rang gưng cho bã băm cach lam ca phao tron mam nem bánh tôm chiên cha ca Nấu Ăn tự làm lạp xưởng ga ran thom ngon trÃƒÆ ngon nước đá trái cây bacon cuộn bánh mì nướng lặc lè nhồi thịt chè bí ngô đậu xanh Mẹo nấu ăn để có món nướng hoàn ga ran kieu indonesia cách làm trứng cút sốt