Cuối hè, khi những cơn mưa nhẹ từ biển mưa vào cũng là lúc ngư dân Sa Huỳnh (Quảng Ngãi) vào mùa đánh bắt cá bính đàng. Tầm ba bốn giờ chiều, thuyền lặc lè cập bến với những khoang cá bính đàng tươi rói.
Cá bính đàng là một trong số những loại cá dễ chế biến thành nhiều món ngon. Đơn giản nhất là kho ngọt với vài trái cà chín và chút hành ngò. Món này nước rất trong, mùi thơm dịu xen chút chua thanh, chan cơm ăn rất đã. Thịt cá trắng phau, chấm ít mắm ớt, hương vị khá đậm đà.
Cá bính đàng hấp cuốn với bánh tráng, rau sống “đẳng cấp” không thua gì cá thu, cá mú... khi cả nhà ngán cơm, muốn ăn trở bữa. Đây cũng là món các mẹ thường trổ tài khi nhà có tiệc vui: đãi khách, sinh nhật, con vào đại học, người thân, họ hàng ở xa về thăm...
Ảnh: Trần Cao Duyên
Cá bính đàng chiên vàng rưới mắm ớt tỏi cũng là món không chê vào đâu được. Khi chiên, độ nóng của dầu làm thịt cá săn lại, độ ngọt “bó” trong từng thớ thịt, lại phảng phất chút béo khiến miếng cá càng ngọt càng thơm.
Nhưng món chiên chưa phải đã “khai thác” hết tinh túy của cá bính đàng. Muốn nó “thăng hoa” thì phải nướng trên bếp than vừa đượm. Vừa nướng, ta vừa dùng hỗn hợp dầu trộn với hành, tiêu, ớt, tỏi, mắm, đường lần lượt thoa nhẹ nhàng lên hai bên thân cá. Bằng cách này, gia vị thấm dần đều vào cá mà không sợ rơi xuống bếp than.
Chiều làng chài vào mùa này, đó đây thường thấy những bếp than nướng cá bính đàng ở góc sân dậy mùi thơm khắp xóm. Có người dí dỏm gọi món này là món “trong nhà chưa tỏ, ngoài ngõ đã hay”. Đang lui cui nướng, chưa kịp hú mấy ông bạn láng giềng thì cá đã “gửi hương cho gió” bay đi như một lời mời thay gia chủ.
Dường như ít người biết cá bính đàng là món “quý tộc” khi nó được phi lê, ướp đường, cán mỏng, sấy khô và xén thành từng miếng vuông vức như miếng bánh bích quy. Chỉ cần hơ sơ qua lửa miếng “bánh” bính đàng, chấm ít tương ớt và nhai chầm chậm, ta sẽ nhận ra bên cạnh mùi hương ngọt lành gần gũi có chút gì đó tuồng như vị xa xăm. Lạ hóa món ăn quen là điều mà các chị nội trợ năng động vẫn hay làm.
Mặc cho giá cá “đỏng đảnh” (khoảng 30.000 đồng/con), dân làng chài mùa này chiều chiều vẫn hay “giải mỏi” vài ly rượu đế với đĩa cá bính đàng nướng thơm phức. Với món này, vị ngọt thơm của cá như được “bình phương” lên làm khứu giác và vị giác no nê. Chính hai cái “giác” ấy kích thích cái “giác” thứ ba là... tự giác. Vâng, anh nào cũng tự giác phá mồi mà không hề khách khí.
Trần Cao Duyên
[b]
Tổng hợp & BT: Bích Loan (NauNgon.com)
