Ai lên Tây Bắc, ai đến bản làng cùng say với điệu xoè hoa, hoà mình với tiếng khèn, tiếng sáo du dương cùng thưởng thức những món ăn truyền thống dân tộc, dân dã mà lắng đọng bởi những hương vị đậm đà được truyền từ ngàn đời. Nào là cơm lam, rêu suối đến thịt trâu gác bếp,măng luộc chấm chẩm chéo… những món ăn của đồng bào Thái luôn làm thoả mãn ý thích của những người yêu ẩm thực vùng cao. Đặc biệt món ăn khiến cho ai đã một lần nếm thử cũng khó thể quên được hương rừng, vị suối đó chính là món pa pỉnh tộp.
Trong tiếng Thái, pa có nghĩ là cá, pỉnh là nướng còn tộp là uốn, gập, như vậy món pa pỉnh tộp đó chính là món cá được gập đôi lại và nướng chín. Do tập quán sinh hoạt của dân tộc Thái thường ở vùng thấp, cuộc sống gắn liền với con khe, bờ suối, ruộng nước nên các món ăn nơi đây thường lạ, hấp dẫn và mang đậm nét vùng sông nước. Pa pỉnh tộp không phải là món ăn mới xuất hiện mà đó là món ăn cổ truyền của nơi đây. Cách chế biến món ăn tuy chẳng mấy cầu kỳ, nhưng muốn món cá nướng lên mà chỉ cần nhìn và ngửi mùi thôi cũng đủ làm cho hàm răng tứa nước miếng thì cũng cần đến các nguyên liệu “cây nhà, lá vườn”. Nào là gừng, sả, ớt tươi, rau mùi, rau thơm, hành tươi, rau húng… và đặc biệt, để làm món cá nổi vị thì không thể bỏ qua hạt mắc khén – một loại gia vị mang đậm nét núi rừng.
Khi đã có đầy đủ các phụ gia cần thiết cho món cá nướng thì nguyên liệu chính cũng cần phải được chọn lọc kỹ càng. Người ta thường dùng cá trắm hoặc chép, trôi to tầm 3 – 4 lạng, cá được bắt từ sông, suối tươi rói, còn quẫy đuôi, sau đó mổ dọc sống lưng, lách cá ra làm đôi, nhưng phải thật khéo léo để phần nội tạng của cá còn giữ được nguyên. Lấy phần mật cá bỏ đi rồi nhồi vào bụng cá cá loại gia vị chuẩn bị sẵn trên đã được băm thật nhỏ, sau đó gập đôi con cá theo chiều ngang, luồn đuôi qua vòng miệng, để chừng 10 phút cho cá thấm gia vị. Bước tiếp theo ta lấy những đoạn tre, nứa tươi, dài hơn mình cá, chẻ đôi, kẹp cá vào những thanh tre, nứa, cố định hai đầu rồi đem nướng trên than củi đã hồng. Khi nướng cá, Lưu ý phải trở cá cho đều tay để cá chín đều và không bị cháy xém.
Cá nướng đạt chuẩn khi màu cá vàng rộm, giữ được hương vị tươi ngon tự nhiên của cá. Gắp miếng cá, chưa đặt vào miệng đã cảm nhận được hương vị cay cay núi rừng có trong mắc khén hòa quyện với vị thơm ngon, ngọt béo của cá và các gia vị khác như thôi thúc khiến bạn khó lòng từ chối. Món này ăn kèm xôi nếp dẻo thì khó món nào sánh kịp.
Giữa cái giá lạnh của mùa đông, quây quần cùng nhau nướng cá, rồi hít hà và thưởng thức dư vị của núi rừng, của sông suối trong từng miếng cá thơm ngon mới tuyệt làm sao! Chẳng thế mà món pa pỉnh tộp không chỉ là món ăn đãi khách quý khi đến thăm mà nó còn có mặt trong lễ vật ăn hỏi của người Thái./.
Tổng hợp & BT: Thùy Dương (NauNgon.com)
