Thường cứ mỗi buổi xế chiều, sau khi công việc đồng áng, vườn
tược đã xong, năm ba người dân quê ở miền Tây Nam bộ quây quần bên mâm
cơm, cùng nhâm nhi vài chung rượu đế cho giãn gân cốt. Cao hứng, họ ngân
nga vài ba câu vọng cổ. Trong những cuộc trà dư tửu hậu như vậy, lời
bài ca Dòng sông quê em: Hàng dừa nước lung linh ru mình trong nắng mới…
của soạn giả Huyền Nhung thường được nhắc đến.



Trái dừa nước tách ra khỏi quài.

Dừa nước, loài thực vật mọc hoang dày đặc ven bờ sông, rạch miền sông
nước Cửu Long. Nhiều nơi ở miền Trung cũng có dừa nước mọc ven sông,
rạch, nhưng loài cây này không được người miệt ngoài quan tâm, gần gũi
như dân miền Tây.



Quài dừa nước.

Nhiều người vẫn chưa hề biết rằng thân cây dừa nước mọc ngang dưới lòng
đất, chỉ có lá và cuống hoa mọc lên trên mà thôi. Lá non hình trụ tròn
vươn thẳng dân gian gọi là cà bắp. Cà bắp nở lá thành tàu. Lá già ngả
dần sang màu xanh đậm. Hoa cái nở rộ thành chùm ở đầu cụm hoa hình cầu,
hoa đực màu đỏ hoặc vàng dạng đuôi sóc trên những nhánh kế sau. Khi hoa
đã thụ phấn, những trái nhỏ ép vào nhau lớn lên thành như một quả bóng
đường kính cỡ hai tấc rưỡi đến ba tấc gọi là quài dừa.

Trái dừa nước là một trong những món ăn quen thuộc đối với tuổi thơ của
trẻ em vùng quê dân dã. Thấy quài dừa đã cúi xuống, theo kinh nghiệm
người ta đoán biết cơm dừa đã hình thành và đã đến độ vừa ăn thì đốn về.
Cơm dừa hay cùi dừa có màu trắng, mang vị béo và ngọt. Nếu dừa non thì
nước nhiều, cơm dừa mỏng, kêu là cháo, ăn không đã miệng. Ngược lại dừa
già, cơm cứng, nhai kêu xựt xựt mỏi miệng lại không ra gì!



Cơm dừa nước

Tổng hợp & BT: Quỳnh Dung (NauNgon.com)