Xa quê đã hơn hai mươi năm, tôi vẫn còn nhớ như in cái cảm giác khoái khẩu, đậm đà béo ngậy khi được ăn món cá bống kho khô ở Huế. Đó là món ăn mà từ đứa trẻ mới lớn đến người già đều ưa thích.
Hàng năm cứ vào mùa tháng bảy nước nhảy lên bờ, những chú cá bống no tròn, bụ bẫm lại ngoi lên mặt nước từng bầy. Từ các phiên chợ sớm, bà nội tôi thường mua về mớ cá tươi rói vừa được vớt dưới sông lên. Đó là những chú bống tượng bằng cỡ bắp tay lũ trẻ con, có màu vàng óng mượt, bụng chứa đầy trứng, vảy sáng lấp lánh thật thích mắt. Tôi thường tỉ mẩn ngồi xem bà làm cá, đánh vảy, rửa thật sạch, cắt khúc và để trong rổ cho ráo. . .
Kế đó bà tôi xắt thịt ba chỉ thành từng miếng mỏng vừa phải, rồi sắp chúng xuống đáy một cái chảo, sau đó mới cho cá vào. Bà lần lượt ướp nước mắm ngon, đường mía, ớt bột, gừng và ớt tươi xắt lát, bà không quên cho thêm một ít đường thắng. Để yên các thứ khoảng vài tiếng đồng hồ cho thấm, bà mới bắt đầu kho bằng thứ lửa củi liu riu, nhẫn nại hàng giờ cho con cá được vàng óng và cong lên trông thật bắt mắt. Khi những khúc cá đổi qua màu vàng cánh gián và bóng mượt, bà rắc vào một chút tiêu cho thêm hấp dẫn...
Mùi thơm từ nồi cá bốc lên ngào ngạt làm cho dạ dày của chúng tôi sôi lên sùng sục, ai cũng mong ngóng đến giờ ăn để được thưởng thức hương vị quyến rũ của những con cá béo ngậy, cứ ngậm mà nghe như cách nói của các mệ ở Huế.
Miếng cá ngọt lịm, thơm phưng phức nhưng cũng không ngon bằng cái bọc trứng vàng óng, săn chắc, bùi bùi. Và đậm đà nhất vẫn là những lát thịt cháy xém cạnh ở đáy nồi vừa thấm vị ngọt của cá vừa béo ngậy.
Làm sao quên được những buổi tối mùa đông quây quần bên bàn ăn sau một ngày dầm dãi mưa gió đi học về, chúng tôi lại được ăn cơm nóng với dĩa cá bống kho khô thơm nức mũi và bát canh rau tập tàng dung dị, bao nhiêu cơm cũng không đủ cho bọn trẻ đang lớn này. Đó cũng là món ăn mà chúng tôi thường đem theo trong những lần đi dã ngoại hay lao động xa, khi ăn kèm với xôi nóng hay cơm vắt thì thật là thú vị. Chỉ giản đơn thế thôi, nhưng nó đã đi vào tiềm thức của chúng tôi như một món ăn đậm đà hương vị quê nhà mà dù có đi xa xứ cũng không bao giờ quên được.
* Thân tặng các bạn học, đặc biệt là những người đang tha hương, đất khách quê người.
Bài và ảnh Hàn Linh
Tổng hợp & BT: Lê Minh (NauNgon.com)
