Cứ ngỡ những bát nước vối ngọt ngào của làng quê Bắc bộ đã dần khuất bóng, nào ngờ lại có dịp tương phùng ở một ốc đảo huyện Mộc Hóa (tỉnh Long An).
Con rạch nhỏ ngoằn ngoèo, gần cạn đáy, không đủ sức “giải tỏa” cái nóng oi bức của mùa hạ, dường như đến sớm hơn mọi năm. Cũng may, có ly nước vối mát lạnh, vàng óng như rượu vang, thoảng mùi chan chát của nhựa lá ổi sẻ và chút hậu vị ngòn ngọt.
Cây vối không kén đất - Ảnh: Tấn Tới
Thú vị hơn, chủ khu vườn, rừng rộng lớn này (trên 1.000 ha) là dân Nam bộ “rặt”, dược sĩ Nguyễn Văn Bé. Ông Bé còn cho biết, nước vối giúp gan giải độc rất tốt. Bằng chứng, một số người có bệnh lý về gan ở TP.HCM đã về đây nghỉ dưỡng, uống nước vối, ăn những món ăn bài thuốc Nam bổ trợ, kết quả rất khả quan.
Cây vối còn sống tốt trên đất phèn chua. Một anh bạn ở nông trường Phạm Văn Hai, huyện Bình Chánh, TP.HCM đã trồng được cây này. Anh thường hái vài ba lá non, vào sáng sớm, để nấu nước uống vừa giải khát vừa giải nhiệt.
Một số người khác cho rằng, trà vối pha thêm vài lát củ gừng đã nướng sơ, còn giúp dã rượu, giải cảm lúc giao mùa rất tốt. Đầu bếp “Năm Khỉa” ở huyện Cần Giờ, TP.HCM, mỗi lần lên Sài Gòn “giao lưu” tửu lượng cùng bạn bè đều say là đà. Ông thường nhờ “trà vối” giải nguy, mới tỉnh táo lái xe “xuyên rừng” trong đêm tối, về đến nhà an toàn.
Nước vối mát lành như điệu dân ca! - Ảnh: Tấn Tới
Thế nhưng, dân sành hơn thì cho rằng nụ vối mới tuyệt. “Ở chốn thôn quê thường dùng trà tươi hoặc nước lá vối, nước gạo rang, mà nhất là nước nụ vối ủ ngon lắm.” (Trích “Cách Ẩm Thực Của Người Việt”, Phan Kế Bính, trang 17, trong sách Văn Hóa Ẩm Thực & Món Ăn Việt Nam, Xuân Huy, NXB. Trẻ).
Dược sĩ Bùi Kim Tùng còn cho rằng nước vối giúp tiêu thực, khử mùi thức ăn, sát khuẩn. “Uống nhiều nước vối giúp ngăn ngừa các bệnh tim mạch và ung thư. Khi bị tiêu chảy, đau bụng, người ta uống nước vối đặc nóng có pha thêm gừng. Dịch chiết lá vối dùng để pha “Rượu thời khí”. (Trích bài “Nước Vối”, trang 280 - 282, sách Món Ăn Bài Thuốc, tập 3, Bùi Kim Tùng).
Ông Nguyễn Phúc Ưng Viên, giỏi y thực, ở Gò Vấp, TP.HCM bày: “Hái lá vối, loại dày dày, gói nem cho hương vị độc đáo lắm!”
Tạ Tri
Tổng hợp & BT: Lê Minh (NauNgon.com)
