Từ lâu đời nhân dân ta đã biết sử dụng lá vối hay nụ vối với cách chế biến giản đơn tạo thành loại trà nấu hay hãm lấy nước uống thường ngày. Đặc biệt nó lại giàu dược tính nên được dùng làm thuốc chữa trị nhiều bệnh chứng hiệu quả.
Vối được sử dụng có hai loại, một loại lá nhỏ hơn bàn tay, màu vàng xanh gọi là vối kê hay vối nếp; còn loại lá to hơn bàn tay, hình thoi, màu xanh thẫm gọi là vối tẻ. Hoa thành chùm tới hàng trăm nụ đan cài vào nhau và nở vào xuân, quả vối chín có màu đỏ thẫm giống quả bồ quân, ăn hơi chát và vị hơi đắng.
Các kết quả nghiên cứu về vối cho thấy trong lá và nụ vối chứa tanin, khoáng chất và vitamin... khoảng 4% tinh dầu với mùi thơm dễ chịu.
Đặc biệt chứa một số chất kháng sinh có khả năng diệt được nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như Streptococcus, Staphylococcus, vi khuẩn bạch hầu, phế cầu, Salmonella, Bacillus subtilis, chính vậy mà lá vối tươi hay khô sắc đặc được coi như một loại thuốc sát khuẩn dùng trị liệu các bệnh ngoài da như ghẻ lở, mụn nhọt hoặc lấy lá vối tươi nấu lấy nước đặc để gội đầu chữa chốc lở rất hiệu nghiệm.
Mới đây các nhà khoa học cho biết, nụ vối có tác dụng điều trị bệnh đái tháo đường. Các kết quả nghiên cứu đưa ra, trong nụ vối có một lượng lớn polyphenol hoạt chất ức chế men alpha-glucosidase có tác dụng rất tốt trong việc phòng và điều trị chứng tiểu đường.
Viện dinh dưỡng quốc gia và Đại học phụ nữ Nhật Bản đã tiến hành nghiên cứu thử nghiệm trên động vật và đưa ra kết luận: Những bệnh nhân tiểu nên thường xuyên uống nước vối vì nó có tác dụng hạn chế tăng đường huyết sau ăn và hỗ trợ ổn định đường huyết, hỗ trợ giảm lipid máu, phòng ngừa những biến chứng của bệnh đái tháo đường.
Một vài thí nghiệm khác cũng cho thấy nụ vối có tác dụng chống ôxy hóa, làm giảm sự hình thành của đục thủy tinh thể bảo vệ sự tổn thương tế bào bêta tuyến tụy, phục hồi các men chống ôxy hóa trong cơ thể.
Theo Chất lượng Việt Nam, nụ vối còn có khả năng tiêu diệt được nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như Streptococcus, Staphylococcus, vi khuẩn bạch hầu, phế cầu, Salmonella, Bacillus subtilis, chính vậy mà lá vối tươi hay khô sắc đặc được coi như một loại thuốc sát khuẩn dùng trị liệu các bệnh ngoài da như ghẻ lở, mụn nhọt hoặc lấy lá vối tươi nấu lấy nước đặc để gội đầu chữa chốc lở rất hiệu nghiệm.
Ngoài ra theo Đông y lá vối có tác dụng kiện tỳ, giúp ăn ngon, tiêu hóa tốt. Chất đắng có trong vối sẽ kích thích tiết nhiều dịch tiêu hóa; mặt khác chất tanin lại bảo vệ niêm mạc ruột, còn chất tinh dầu có tính kháng khuẩn cao nhưng không làm tổn hại đến những loại vi khuẩn có ích cư trú tại ống tiêu hóa.
Kinh nghiệm cho biết là vối tươi có tác dụng chữa bệnh cao hơn lá vối đã ủ.
Tác dụng của nụ vối
- Trị đau bụng đi ngoài: Lá vối 3 cái, vỏ ổi rộp 8g, núm quả chuối tiêu 10g. Cùng xắt nhỏ phơi khô sắc với 400ml nước, còn 100ml chia 2 lần uống trong ngày, dùng liền 2-3 ngày.
- Trị đầy bụng, không tiêu: Vỏ thân cây vối 6-12g, sắc kỹ lấy nước đặc uống 2 lần trong ngày hoặc nụ vối 10-15g, sắc lấy nước đặc uống 3 lần trong ngày.
- Chữa lở ngứa, chốc đầu: Lấy lá vối lượng vừa đủ nấu kỹ lấy nước để tắm, rửa nơi lở ngứa và gội đầu chữa chốc lở.
- Giúp giảm mỡ máu và hỗ trợ trị bệnh tiểu đường: Nụ vối 15-20g, hãm lấy nước uống thay trà trong ngày hay nấu thành nước đặc chia 3 lần uống trong ngày. Cần uống thường xuyên mới hiệu nghiệm.
Tổng hợp & BT: Lan Chi (NauNgon.com)
