Nhớ ngày còn nhỏ, mỗi khi rảnh chuyện học hành, mấy chị em tôi lại lẽo đẽo theo má đi bắt ốc quắn. Xứ vườn đồi, sống chủ yếu nghề nông gần như là tự cung tự cấp, ruộng làm đủ gạo ăn; heo trong chuồng; rau trên rừng; ốc, cá dưới sông ngày ấy nhiều vô kể. Chịu khó lội dọc theo triền suối qua vài cái khe sâu cũng kiếm được ký ốc cải thiện bữa ăn gia đình.
Ảnh: Thanh Ly
Ốc quắn vùng trung du quê tôi hầu như mùa nào cũng có, nhưng cỡ tháng ba, tháng tư mới là thời kỳ ốc quắn sinh sản nhiều vô kể. Ốc nằm từng chùm, bám trên đá dọc các bờ suối, cứ thế mà lượm. Tuy nhiên phải hiểu đặc tính của ốc mới tìm được ốc ngon. Ốc quắn chủ yếu ăn rêu đá nên thường sống ở những vùng sông, khe, suối sâu. Theo kinh nghiệm của má tôi, ốc quắn sống ở vùng càng sâu, càng xa trong núi thì càng sạch sẽ, loại này dài con, có vỏ đen nhánh, thịt thơm và béo ngọt. Ốc sống nơi nước cạn, màu vỏ thường bị nhạt nâu dần, thịt ốc không béo bằng.
Ốc bắt về đem ngâm nước vo gạo vài tiếng đồng hồ, để nó nhả hết cát, bùn. Nếu muốn nhanh hơn, ta có thể giã một trái ớt chín, khuấy đều vào nước ngâm ốc. Sau đó, thay nước lạnh, chà sạch và chặt đuôi ốc. Rửa lại, để khỏi sót những vụn vỏ trước khi chế biến.
Xưa má thường đãi chúng tôi món ốc quắn xào lá chanh như một món quà vặt. Ốc sau khi làm sạch thêm chén nước mắm sả, ớt tươi xắt nhỏ cùng với nhiều gia vị khác trộn thật đều ướp chừng mươi lăm phút. nấu nóng dầu trong chảo, phi tỏi thơm, cho ốc vào, thêm một ít ớt bột. Dùng đũa đảo mạnh tay và đun lửa lớn, nếm nêm lại gia vị, xào đến khi ốc rút bớt nước; cho lá chanh đã cắt nhỏ vào chảo, đảo đều trước khi tắt lửa. Thịt ốc quắn béo ngọt hòa cùng mùi thơm của lá chanh và cay nồng của ớt, cứ thế vừa ăn ốc vừa hít hà...
Nhưng thú nhất là mỗi khi học bài xong, đêm đã khuya mấy chị em được má múc cho những chén cháo ốc nóng hổi kèm với miếng bánh tráng sắn nướng giòn. Trong cháo lổn ngổn ốc và khi hết cháo cũng là lúc ốc vừa nguội, bấy giờ mới tranh thủ “chụt” ốc.
Ngoài nấu cháo, xào, ốc quắn còn được chế biến thành nhiều món ngon như hấp cách thủy với nồi ốc lẫn lộn sả, ớt đỏ tươi cùng hơi nóng bốc lên, như muốn kích thích mọi giác quan. Hoặc ốc quắn nấu canh rau rừng, mít non hay đu đủ xanh thêm ít rau thơm, vừa ngon miệng vừa giúp giải nhiệt trong những ngày nắng nóng.
Phan Thị Thanh Ly
Tổng hợp & BT: Ngọc Hương (NauNgon.com)
