“Tan tầm rồi đuối không em?- Đuối lắm anh ơi!- Vậy anh mời em đi ăn cá đuối cho khỏe ra”... Có món ngon, anh bạn "a lô" rủ rê “đồng bọn” nghe thật vui tai.
Thiếu nước cốt khế, món đuối nướng sẽ kém ngon.
Thoáng nhìn chú cá đuối bông xanh lợn lờ dưới đáy biển, thân hình lúc giống con diều khi giống cánh bướm và chiếc đuôi uốn lượn trông thật dễ thương. Song bạn sẽ giật mình nếu biết, đuôi loại cá đuối độc - nhỏ hơn ngón tay út - có thể giết chết một lực sĩ trong chớp nhoáng. Có con, đuôi lại phát ra điện giật tê cả người. Có đuối nạnh (tựa nanh) khoái ủi những chướng ngại vật trước mặt... Mới biết, biển “mẹ” không chỉ bao la mà ẩn chứa bao kỳ thú!
Song nói về chất lượng thịt, ngoài đuối đen (hắc cáy) dùng làm khô ngon số một, thì cá đuối nước lợ mới ngon nhớ đời!
Nấp bụi hành
So với cá đuối biển, đuối nước lợ nhỏ hơn, nặng trung bình khoảng 2 - 3 kg/con. Khu vực Nam bộ, vùng biển Vàm Láng - Tân Thành, Gò Công Đông, Tiền Giang và Cần Giờ, TP.HCM có nhiều cá đuối này.
Có dịp du ngoạn đến đây, bạn có thể tận mắt thấy những chú cá đuối mắt long lanh, đuôi ngoe nguẩy do ngư dân giăng câu kiều (câu không mồi ở tầng đáy), cào... bắt được.
Cá tươi, đem nhúng giấm nuôi pha ít nước hèm hoặc cơm rượu thôi ăn cũng đủ ghiền. Tuy nhiên, phần khử tanh cá đuối cực hơn các loại cá biển khác. Bởi ống thận cá xương sụn có khả năng tái hấp thu các chất urê và oxyt trimethylamin gây mùi khai. Do vậy phải khử tanh bằng nước ấm pha ít ớt hiểm giã và muối.
Đã "đuối" mà còn khoái... hành
Hãy làm sạch phần gan và giữ lại để pha vào nước chấm, nhằm tăng độ béo tự nhiên mới ngon thượng thừa.
Tấn Tới
Hãy làm sạch phần gan và giữ lại để pha vào nước chấm, nhằm tăng độ béo tự nhiên mới ngon thượng thừa.
Gia vị đồng điệu không thể thiếu ít củ hành tím, hành tây và củ sả bào. Quyện trong mùi thơm thanh của giấm vẫn nổi bật hương ngất ngát của sả cùng chút hăng nồng của hành.
Tất cả như khuyến dụ khứu giác, kích thích tuyến nước bọt hoạt động mãnh liệt hơn... Tức thì, thần kinh não bộ phát nhanh tín hiệu: thèm quá đi!
Món này có thể ăn kèm ít bún, rau mùi các loại cộng với nước mắm chua ngọt. Với những ai thích “gói gém” có thể cuốn bánh tráng, khế, chuối chát... chấm mắm nêm. Kiểu nào cũng say mồi!
Còn nhiều món đuối không thể thiếu hành như hấp, nấu cà ri, xào lăn... Đồng thời, đuối còn "nặng nợ" với khế.
Đuối ngon lụy... khế
Thịt cá đuối có thể chữa một số bệnh hiệu quả
Với dân “kẻ chợ”, hồn đuối đã lìa xác ít nhất một buổi, thế nên độ khai còn báo động hơn. Trăm sự cũng phải nhờ quả khế lủng lẳng sau hè. Chính xác hơn là quả khế chua vừa chín tới (hườm).
Theo đông y, thịt cá đuối có thể chữa các bệnh đau âm hộ, bạch trọc, đái vặt.
Lúc này, hỗn hợp nước khử tanh vừa kể trên phải gia thêm ít nước cốt khế. Chưa hết, bạn thử quét ít nước cốt khế cùng nước cam vào món đuối nướng muối ớt, lúc gần chín, sẽ tuyệt diệu hơn. Quả là thơm thanh thoát, như cô bé lọ lem thoáng chốc trở thành công chúa xinh đẹp.
Ngoài ra, công trạng lớn nhất của khế là giúp người ăn ngừa chứng dị ứng hải sản, theo dược sĩ Bùi kim Tùng. (xem Cá đuối kho khế một kết hợp lý thú, trang 168 - 170, Món Ăn Bài Thuốc, tập 1).
Tương tự, các món lẩu đuối, xào dưa cải... có thêm năm mười lát khế sẽ cuốn hút hơn. Thịt đuối vốn mềm dẻo lẫn ngọt dịu, chứa chút dư vị biển cả, nay uống chút chua thanh, thơm mát của khế khác nào gái ngoan gặp trai tài!
Ngẫm lại, dường như giữa biển cả và đồng bằng luôn có duyên nợ với nhau trong ẩm thực Việt. Hải sản giàu đạm, khoáng chất nhưng cũng chứa không ít rủi ro như dị ứng, ngộ độc... Bù lại, những tinh dầu trong trong rau gia vị cũng chính là những hoạt chất sinh học có thể hóa giải những rủi ro ấy. Và đó là cả một quá trình thử nghiệm, đúc kết gian nan, bền bỉ... của cha ông nhằm đạt ngưỡng ăn thay thuốc, tức y thực.
Bài, ảnh: Tấn Tới
* Các bài khác của tác giả Tấn Tới:
Xem thêm các bài ẩm thực đặc sắc:
Tổng hợp & BT: Lan Khuê (NauNgon.com)
