Ông Ngô Thiểu, 97 tuổi đã giữ hồn món chè xí mà - thức quà đặc biệt ở phố cổ Hội An suốt 76 năm qua
Đến Hội An nhớ ăn món chè "xí mà" của ông lão 97 tuổi

Hơn 76 năm quẩy gánh bán chè

Xí mà còn có tên gọi khác là chè mè đen. Lúc chúng tôi đến, thấy ông đang ngồi bán bên ngã tư đường Nguyễn Trường Tộ (đối diện Trung tâm bảo trợ trẻ em mồ côi Hội An): một chiếc đòn gánh đã cũ, bên là một nồi chè đặt trên bếp than, bên là ấm nước chè tươi trong gáo dừa khô.   Đến Hội An nhớ ăn món chè Ông Thiều bên gánh chè xí mà.   “Tôi đi bán đến nay đã hơn 76 năm rồi. Lúc trước gánh hàng thuê cho các thương lái Trung Quốc, một lần tôi ăn thử rồi học được…” - ông Thiểu cho biết.   Đến Hội An nhớ ăn món chè   Một bạn già tên Xuân của ông Thiểu ngồi bên tiếp lời: “Để có được nồi chè này, 2 vợ chồng lão phải dậy từ 3h sáng. Ở Hội An chỉ có ổng là người duy nhất bán thôi. Xí mà đã cùng với ổng tham dự các cuộc thi về văn hóa ẩm thực trong tỉnh và nó đã được công nhận là đặc sản của riêng du lịch Hội An đấy!”.
 
Đến Hội An nhớ ăn món chè   Nhìn bộ đồ bà ba trên bờ vai trắng phết màu, đôi dép cao su đã mòn lẽm, chúng tôi tự hỏi ông đã quang bao nhiêu gánh chè đi khắp con đường Phố cổ hơn 76 năm qua?   Mỗi sáng, ông Thiểu tự mình chuẩn bị tất cả các nguyên liệu rồi đi gánh nước nấu. Ông không cho ai làm thay, chỉ khi ông gật đầu thì mới được phụ. Mỗi nồi chè ông chỉ bán chừng 3 tiếng đồng hồ mỗi sáng là hết sạch.

Chè xí mà nấu từ nước giếng nghìn tuổi

Nguyên liệu chính của chè xí mà là mè đen, sau khi được ngâm khoảng 3 tiếng thì đem mè đi xay nhuyễn rồi trộn các cây thuốc Bắc vào. Ông Thiểu cho biết: “Nước để nấu chè được lấy về từ chiếc giếng cổ hơn nghìn năm tuổi gần nhà. Chỉ có nước nớ (ấy) làm xí mà mới có mùi vị đậm đà riêng thôi. Xí mà sẽ ngon ngọt hơn. Người ăn sẽ dễ dàng nhận ra nó dở nếu dùng nước máy!”.

Thì ra chiếc giếng mà ông Thiểu nói đến chính là giếng Bá Lễ có từ thời của nhà Chăm xưa (khoảng từ thế kỷ thứ VIII - IX). Chất liệu làm giếng cổ này duy nhất bằng gạch mà không dùng vôi vữa kết lại, dưới chân là khung gỗ lim rộng bản, cả nghìn năm nay vẫn cho dòng nước quý giá mà không đâu sánh được.
  Có lẽ ấn tượng nhất là cái cách thưởng thức chè xí mà. Khách ăn buộc phải ngồi lổm xổm. Ghế đọt chỉ có dăm bảy cái dành cho người nước ngoài nếu không quen theo cách lổm xổm. Chiếc bát sứ bé chỉ chừng hai vá chè là đầy. Ăn xí mà phải dùng một chiếc muỗng con, nếm dần từng tí một sẽ thấy ngọt lịm từ đầu lưỡi và thơm thoảng mùi thuốc Bắc.   Đến Hội An nhớ ăn món chè Xí mà được nấu từ vị thuốc Bắc
Chị Mai, đến từ TPHCM cho biết: “Xí mà rất đỗi quen thuộc với tuổi thơ tôi. Còn nhớ mỗi lần đi học cùng tụi bạn, nghe tiếng rao lanh lảnh của cụ thì chân cứ muốn dừng lại để mà thưởng thức. Hình ảnh một nồi xí mà đặc sệt, lóng lánh màu lam trên đôi vai kẽo kẹt bay mùi khói khiến bao năm xa Hội An vẫn còn nguyên vẹn. Lần nào về quê cũng phải tìm cụ để được ăn”.

Chiều nay Phố Cổ mưa, cầm trên tay chén xí mà nóng hổi thoảng mùi thơm dịu, bỗng thấy lòng yên bình và nhẹ nhàng đến lạ. Nếu một lần đến với Hội An, hãy ghé thưởng thức món chè “xí mà” đặc biệt này. Bởi lẽ sẽ chẳng ai biết được, một mai kia bạn sẽ nuối tiếc không được ăn thử vì cái tuổi “ông lão xí mà” đã là quá cửu thập rồi.

Tổng hợp & BT:

Về Menu

Ẩm thực miền Trung

Ca kho cách chọn sấu ngon Sandwich Thưởng thức đặc sản phở sắn Quảng Đau hu chien phỏ bánh bông lan quà sườn hầm đậu Cắt heo nau cac mon an CHE BA BA xay sinh tố thanh long cupcake giáng sinh thit ga ăn dặm kiểu Nhật rửa nem cá quả gỏi đu đủ gan bò cháy táo ép quÃ Æ Thit nướng cách làm bánh quy bi do Suon non canh riêu cá chép mam ruoc xao voi thit dien Muoi dua cai bánh tráng cuốn cá nướng ga om tôm kho kìm tôm cuốn thịt cach lam trung Canh mướp hương kỹ năng bi heo tu lam mi Y Mút cu sen vi廙t chuối đánh xéo hÃƒÆ lan rau muống khoai mon chuyện cách nấu bún mung toi che tháºch cà rà cach danh tua luoi MON CANH sinh tố dưa leo dưa gang cách làm thịt xiên làm Đẹp lẩu cá món kho 2 đài loan cach lam banh ran xiên bánh trứng nuong banh mi cách may ví Banh trang Sinh tố nước mắm Sua chua cach kho ca basa ngon Thit ba chi nhanh gọn Hường Nguyễn Đậm đà cá rô phi Làm sao để biết nấu ăn Hội An Bánh Canh Tuyết Nguyễn Chè dứa mít ngọt thơm lagu bò xôi lá nếp các món xôi Hao hap bò xào lá lốt dạ dày hầm Món Hap pudding đỗ đỏ canh Súp lơ Chien khoai tay xoai xanh tron thit kho tau thom ngon chan ga chiên đùi gà món ngon với khoai lang mưt xem đất thịt om tỏi hoc nau an ngon cha gio tom thit Món ăn kèm đậm đà Công dụng hữu ích từ trứng phấn thầy cô chè đậu cherry gio lua cách làm bánh tart nem gà gan Muc xào pudding xoai thom ngon sườn ram mặn VIT NAU TIEU chè đậu nam tom thanh hoãƒæ video dạy nấu Ăn cách làm chả cốm bánh bông lan trứng so co la Thịt ngan chả giỏ dau om sa te cach lam com ruou nep kem đánh răng