Cái nắng gắt gao một ngày giữa trưa tháng mười một chợt trở nên dịu nhẹ, khi mà trên mâm cơm có tô canh chua cá chẽm.
Cửa biển quê nhà, lâu lắm mới có ngày trở lại. Lâu lắm mới được đặt từng bước chân lên những thanh gỗ tạp kết lối đi, ngăn vuông vức những lồng bè đầy ắp cá tôm. Mặt trời càng lúc càng lên cao, nắng chói chang không thương tiếc làn da, nhưng chẳng ai lấy làm nhọc mệt. Tất cả đều chăm chú vào các loại hải sản thoạt nhìn đã ngon mắt, rồi thích thú lắng tai nghe lồng này cá chẽm đớp mồi, lồng kia cá chim quẫy đạp...
Bè cá quê tôi, thức ăn rải xuống chủ yếu là các loại cá tạp. Bởi thế khi xuất bè thịt cá thơm ngon gần gũi với tự nhiên. Cá bán ở chợ quê, đem về chợ tỉnh, chở lên thành phố... Từ khi mặt trời lên cho tới lúc đứng bóng, cả làng bè luôn tất bật bên cạnh những giỏ cá nặng trĩu tươi roi rói.
Nguyên liệu cho nồi canh chua thơm ngon - Ảnh: Đăng Khôi
Người quê tôi hầu như không khi nào lo thiếu vắng cá tươi trong bữa ăn hằng ngày. Các bà nội trợ sành nấu sành ăn, có thể cân nhắc với cá mú, cá bớp, cá chẽm, cá dứa, cá nâu... và nhiều loại khác. Một chiều ở bếp nhà, chúng tôi ra bè chơi trở về mang biếu mẹ một con chẽm nặng gần hai ký lô. Mẹ lắc đầu “chê” cá to, nhưng đôi mắt lấp lánh niềm vui được trổ tài nội trợ.
Cá chẽm thịt ngọt, lành tính, có thể chế biến thành nhiều món ngon: chưng tương, nấu ngót, kho hành ớt, chiên xù xốt chua ngọt... Nhưng “đã” nhất vẫn là cá chẽm nấu canh chua.
Những cơn mưa miền Đông Nam bộ thưa dần, nhưng sau vườn mẹ tôi vẫn còn giữ lại được nhiều loại rau gieo trồng hồi giữa mùa mưa. Trái khóm vàng ruộm. Những tai bạc hà xanh mướt phủ bên ngoài lớp phấn trắng mỏng. Mùi hăng của vạt hành. Mùi thơm dễ chịu của ngò gai, ngò om. Và mùi cay quyến rũ của cây ớt thấp lè tè trái chín đỏ cây.
Chúng tôi chỉ phải nhìn sang vườn hàng xóm để “mượn” hai trái cà chua và mấy trái me chín trên cây còn lại từ năm trước. Nồi canh coi như trọn vẹn. Nước me kèm theo hai trái ớt giã nát, đợi sôi vài dạo, thả từng lát cá vào. Cá vừa chín tới, cho vào tiếp khóm, bạc hà đã cắt miếng vừa ăn. Tiếp theo là cà chua, nếm nêm vừa miệng và nhanh tay tắt lửa vì cà mau chín. Rải hành, rau ngò và thêm vài lát ớt vào nồi, mùi thơm dậy lên nức mũi...
Gắp một miếng cá chẽm thơm ngon chấm vào chén nước mắm cay, anh em chúng tôi đùa nhau: “Người khôn ăn cái...”. Vậy thì “người dại húp nước”, ai nấy đua nhau húp xì xụp từng muỗng canh nóng hổi ngọt lừ. Cá béo cực kỳ, nên công đoạn nếm nêm cũng rất giản dị, vị giác cảm nhận trọn vẹn món quà về từ cửa biển...
Đăng Khôi
Tổng hợp & BT: Lan Khuê (NauNgon.com)
