Thế giới bánh ngọt đa dạng và muôn màu, đôi khi ta như lạc vào mê cung
của vô vàn loại bánh giống nhau từ ngoại hình tới thành phần, nguyên
liệu. Ngoài bộ đôi cupcake - muffin, lần này ta hãy cùng tìm hiểu cặp
anh em thân thiết pie - tart xem chúng giống và khác nhau thế nào nhé!
Tiêu chí phân biệt
Pie
và tart là cặp đôi luôn song hành cùng nhau, nhắc đến pie thường kèm
theo sự so sánh với tart và ngược lại. Cả hai loại bánh đều thuộc dòng
bánh cơ bản của món tráng miệng phương Tây nói chung và dòng bánh pastry nói
riêng (bánh làm từ bột pastry với hàm lượng gluten thấp, giàu chất béo,
chiếm nhiều bơ). Điểm tương đồng lớn nhất của pie và tart là kết cấu
gồm hai phần chính: phần vỏ bánh cứng, hơi giòn với tạo hình đường tròn
như chiếc làn, cùng phần nhân đầy biến hóa bên trong. Có nhiều loại pie,
tart mặn - ngọt khác nhau nhưng phổ biến nhất vẫn là pie và tart cùng
nhân trái cây như táo, việt quất, mâm xôi, cherry,...
Để
phân biệt hai loại bánh này, có người dựa vào kích cỡ, cho rằng tart
thực chất chỉ là một phiên bản "thu nhỏ" của pie. Điều này không thỏa
đáng lắm vì vẫn có những chiếc Pie bé xinh cùng những chiếc tart "khổng
lồ", tùy vào ý thích của người đầu bếp. Cách dễ dàng và chính xác nhất
để nhận biết pie hay tart, chính là quan sát phần vỏ bánh. Pie được gọi
là "chiếc bánh kín" bởi thực chất nó có tới 3 lớp: lớp vỏ làm đế - lớp
nhân - và một lớp vỏ nữa ở trên cùng bọc lấy phần nhân, trong khi "chiếc
bánh hở" Tart thì có phần nhân lộ ra ngoài. Điều này làm pie trong có
vẻ "hoành tráng" và "đồ sộ" hơn tart, do đó nó thường được làm với kích
cỡ lớn tương tự như kích cỡ các loại bánh kem.
Lớp vỏ trên cùng
của pie có nhiều tạo hình đa dạng đáp ứng mục đích trang trí, song tất
cả chúng đều có khoảng hở để đảm bảo bánh đưa vào lò được chín đều.
Vỏ bắt chéo - một kiểu vỏ kinh điển của pie
Và "chiếc bánh hở" tart thấy được rõ phần nhân
Tìm về nguồn gốc của pie và tart
Những
dấu vết về chiếc bánh pie đầu tiên đã được tìm thấy ở hầm mộ vua Ramres
II, đưa bánh pie thành một trong những chiếc bánh "cao tuổi" nhất -
xuất hiện vào khoảng 9500 năm TCN, từ thời kì đồ đá Ai Cập . Đến năm
1303, danh từ "Pie" chính thức xuất hiện trong từ điển "The Oxford
Companion to Food", ghi nhận sự phổ biến của loại bánh này trong nền
bánh ngọt Châu Âu.
Qua lịch sử lâu dài, nhiều loại pie hiện nay vẫn giữ vẻ đẹp cổ điển và giản dị.
"Sinh
sau đẻ muộn" hơn pie, công thức Tart đầu tiên được tìm thấy vào thế kỉ
14 trong một quyển sách nấu ăn có tên "Forme of Cury". Nếu pie là món
bánh phổ thông cho mọi tầng lớp trong xã hội thì tart - với ngoại hình
thanh nhã, lớp vỏ mỏng hơn cùng phần nhân bắt mắt được coi như món tráng
miệng cao cấp đầy nghệ thuật. Đến thế kỉ 19, tart là món bánh không thể
thiếu của các bữa tiệc trà sang trọng ở Anh.
Bánh Pie và Tart trong ẩm thực ngày nay
Các
loại bánh pastry chiếm tỉ lệ lớn trong kho tàng bánh ngọt phương Tây,
giản đơn bởi bột pastry có tính ứng dụng cao và khả năng biến hóa thành
nhiều công thức đa dạng. Pie và Tart là một trong những loại bánh pastry
cơ bản nhất, luôn được người đầu bếp chuyên nghiệp lẫn tại gia ưa
chuộng: chỉ cần vỏ bánh pastry từ bơ được cán kĩ càng cùng khuôn thiếc
hình tròn, người ta tha hồ sáng tạo phần nhân còn lại từ các loại trái
cây, mứt, chocolate, nhân mặn... Mỗi chiếc pie và tart, vì thế, mang đậm
dấu ấn cá nhân của người làm bánh.
Dù xuất phát và thịnh hành
trước tiên ở các nước Châu Âu, song hiện nay pie và tart cũng rất được
ưa chuộng tại Mĩ. Người ta đã rất quen với cụm từ "American pie" như tên
một seri phim đình đám cũng như các loại bánh pie đậm chất Mĩ gồm pie
táo, pie mâm xôi, pie việt quất... Nước Mĩ cũng là quê hương của cặp đôi
lemon meringue pie và lemon meringue tart -
với phần nhân béo ngậy từ kem trứng điểm xuyến chút chua ngọt của chanh
vàng - nổi tiếng là thử thách "khó nhằn" với các thí sinh của
Masterchef US.
Lemon meringue có ngoại hình bắt mát, hương vị thơm ngon và kĩ thuật nướng bánh rất cầu kì
Cùng
xuất phát từ một công thức bột bánh cơ bản, cả pie và tart đều dần phát
triển thành hai loại bánh trứ danh với những đặc điểm riêng biệt. Tart
không phải một chiếc pie thu nhỏ, và pie cũng không phải là phiên bản
"thô kệch" của chiếc bánh tart bé xinh, từng loại bánh trong thế giới ẩm
thực đều mang trong mình những cá tính riêng, và bằng cách của riêng
chúng, đã dần chinh phục mọi người vốn mang bao khẩu vị khác biệt.
Các bạn có thể tham khảo thêm:
Muffin có phải là những chiếc cupcake xấu xí không?
Có một loại bánh mang tên nữ hoàng Victoria
Tổng hợp & BT: Lan Chi (NauNgon.com)
