Cháo cá vạt giường hay còn gọi là cháo cá, cháo bột. Là một món ăn đặc sản dân dã của người dân Quảng Trị, Cháo Bột Quảng Trị có hương vị hấp dẫn đặc trưng riêng, khi ăn chắc chắn bạn sẽ muốn thêm tô thứ hai .
Đất Thép Anh Hùng Quảng Trị vào ngày hè nắng nóng, lấy làm ngạc nhiên khi quán cháo cá lúc nào cũng đông nghịt khách, khách địa phương cũng có, khách du lịch cũng nhiều, một tay thìa, một tay đũa xì xụp đến ngon lành. Người dân nơi đây, gọi món này là cháo cá, còn khách du lịch hay gọi với cái tên mỹ miều là cháo vạt giường nghe rất lạ tai. Sở dĩ, cái tên vạt giường xuất phát từ cách làm món cháo, cháo cá vạt giường không giống bất kỳ món cháo nào ngoài Bắc, không sột sệt, không đặc mà nấu bằng sợi bột gạo với cá lóc. Vị cháo cá ngon ngọt, thơm nức mê mẩn khách du lịch ngay từ lần ăn đầu.
ĐỂ CHẾ BIẾN NGON :
Để có được một nồi cháo bột phải trải qua nhiều khâu chế biến khá công phu, kỹ lưỡng. Nguyên liệu chính là bột gạo (loại gạo thơm ngon, không quá dẻo, hoặc quá khô), đem ngâm nước vài giờ và xay thật mịn. Sau đó nhào thành bột, dùng ống tre cán thành tấm với độ mỏng vừa phải. Cái khó khi cán bột là khi thái thì bột không dính vào nhau, tức là không khô quá cũng không ướt quá.
Đặc trưng của cháo bột là cá tràu (có nơi gọi là cá quả, cá lóc, cá chuối, một số vùng ở Quảng Trị còn gọi là cá đô, cá tràu v.v…). Cá tràu phải chọn loại thật tươi, còn sống, đem làm sạch. Điều đặc biệt ở đây làm cá không được vứt bỏ ruột. (Một tô cháo bột sẽ mất ngon khi không có “bột lòng” cá! Có vị khách sành ăn còn muốn tô cháo của mình chỉ có toàn ruột cá tràu). Cá tràu làm xong để nguyên con luộc vừa chín tới, tách thịt ra ướp kỹ cùng với các gia vị khác như muối, tiêu, ớt.
Cá Lóc
Các gia vị ở đây còn có một loại cây họ hành, được gọi là cây ném, củ và cây đều có mùi cay cay, thơm ngon rất đặc trưng, không thể lẫn với các loại rau màu khác. Củ ném được giã giập ướp với cá, lá đem thái mịn để rắc lên cháo. Nước luộc cá làm nước cháo, cho tất cả bột, cá đã ướp đủ gia vị vào nồi sẽ có nồi cháo thơm lựng với tất cả các mùi vị béo ngậy, ngọt ngào của cá tràu, vị cay xé lưỡi của tiêu, ớt…, vị thơm của ném, hành…
Cây Ném Quảng Trị
Muốn ngon phải ăn thật nóng, bưng tô cháo bột đang nghi ngút khói, cảm nhận được mùi vị thơm ngon. Những người bán cháo ở đây không mua bột bán sẵn ngoài chợ mà mua gạo về rồi tự xay, lọc, lắng thành bột khô. Vì thế cánh bột rất mềm và tươi ngon, thơm mùi gạo lại không bị chua, bán bao nhiêu làm bấy nhiêu chứ không để dư thừa.
Cháo ngon quyết định phần nhiều bởi cá và bột. Cháo ở đây tuyệt đối không dùng cá lóc nuôi, nếu nấu cá nuôi thì có mùi khá khó chịu với những người quá quen nghề, quen vị như chúng tôi. Cá đồng thịt rất thơm, béo nhưng không ớn, khi sôi lên tỏa mùi đã thấy thèm. Cá được thu mua từ những người làm nghề trong và ngoài huyện về ngâm một vài nước cho thải chất bẩn. Cách chế biến cũng lắm công phu, cá được luộc lên cho vừa độ chín là lấy xuống ngay để nguội, sau đó bóc hết thịt ra khỏi xương chia thành từng miếng nhỏ, phải Lưu ý lấy cho hết xương nhỏ trong các thớ thịt để khách ăn khỏi bị hóc xương. Số thịt này được ướp một chút muối tiêu nhưng nhiều củ nén. Xương cá xay ra chắt lấy nước nấu cháo. Khi bột chín tới thì thả cá vào cho thấm ngọt.
Khi thực khách ngồi vào bàn, chủ quán nhanh nhẹn múc vào một tô nhỏ xinh, một nhúm sợi vạt giường, một chút thịt cá lóc phi thơm, rắc thêm hành ngò, ớt tươi, sang thì có thêm “cỗ lòng cá lóc” rồi chan nước dùng. Thưởng thức bát cháo cá vạt giường khi nóng thì ngon tuyệt, vừa thơm mùi thịt cá, ngọt ngào sợi bột xen lẫn vị cay xè của ớt tươi.
Thực khách ăn lần đầu cứ hít hà mùi khói bốc lên nghi ngút từ tô cháo, một tay cầm đũa gắp từng sợi vạt giường, tay kia hớp lấy nước dùng đưa đẩy trong miệng, vừa ăn vừa xuýt xoa cái vị cay xè của ớt mà người dân xứ Quảng vẫn hay dùng. Khoái nhất có ông khách Tây, vừa ăn vừa đỏ hết cả mặt nhưng vẫn xì xụp húp ngon lành.
Món cháo cá vạt giường này được ưa chuộng quanh năm, người dân Quảng Trị coi đây là thức quà ăn dân dã của quê mình, đậm chất gió Lào cát trắng, phảng phất mặn mòi của biển. Cũng chính những nét tinh túy đó đã kết thành món cháo cá đặc trưng hớp hồn bao du khách khi ghé tới nơi đây.
Tác giả: Thu Hường
Tổng hợp & BT: Lan Chi (NauNgon.com)
