Bánh trôi, bánh chay xuất xứ từ Trung Quốc nhưng đã từ lâu món bánh này đã được người Việt làm vào dịp tết Hàn thực ( mùng 3 tháng 3 âm lịch).
Bánh rất quen thuộc trong thơ văn thời xưa điển hình là thơ của thi sĩ Hồ Xuân Hương:
"Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son" .
Theo người nội trợ, cái "bảy nổi ba chìm" mà nhà thơ đã miêu tả trong bài thơ trên, là trạng thái của những chiếc bánh nổi lập lờ khi vừa chín tới, chứ không đợi đến khi bánh nổi lâu có thể bị nát. Và cái "tấm lòng son" nói trong bài, chính là hạt đường phên màu đỏ nâu trong nhân bánh phải còn nguyên vẹn, không bị vỡ và chảy nước, ví với người con gái dù có long đong ba chìm bảy nổi, vẫn giữ tấm lòng thành thực trong tình yêu.
Bánh trôi làm bằng bột nếp nhào nặn với nước, có nhân bằng đường phên, ngon nhất là đường phên Dương Liễu, Cát Quê. Bánh nặn xong thả vào nước sôi. Bánh chìm xuống rồi lại nổi lên" 3 chìm, 7 nổi, 9 lênh đênh " thì vớt ra ngâm với nước lọc cho săn trở lại rồi vớt ra bày vào đĩa, rắc vừng rang thơm.
Bánh chay cũng làm vậy nhưng nhân bằng đậu xanh nấu chín, trộn với đường cát trắng. Bánh chay được đựng trong bát chan thêm ít chè đường quấy với bột sắn ướp hoa bưởi .
Nguyên liệu cần có:
A, Vỏ bánh
1
. Bánh trôi màu cam:
100 g
bột nếp
30 g
bột năng
5 ml
dầu chiên
Ít
muối
100 g
cơm gấc
10 ml
rượu
2
. Bánh trôi màu xanh: lá dứa
100 g
bột nếp
30 g
bột năng
100 g
lá dứa
50 ml
sữa tươi
5 ml
dầu chiên
3
. Bánh trôi màu tím (lá cẩm)
100 g
bột nếp
30 g
bột năng
1 nắm
lá cẩm
50 ml
nước
5 ml
dầu chiên, xíu muối
4
. Bánh trôi màu vàng
100 g
bột nếp
30 g
bột năng
100 g
bí ngô luộc chín nghiền mịn
50 ml
nước nóng
5 ml
dầu chiên, xíu muối
5
. Bánh trôi màu trắng
100 g
bột nếp
30 g
bột năng
5 ml
dầu chiên
Xíu
muối
30 ml
nước nóng
B. Phần nhân bánh trôi
1
. Nhân đường
50 g
đường phên (đường phèn nâu) cắt nhỏ
50 g
cùi dừa cắt nhỏ hạt lựu
Vừng trắng rang vàng rắc mặt bánh
2
. Nhân đậu xanh
300 g
đậu xanh ko vỏ ngâm mềm
50 g
đường
100 g
Dừa nạo
Vừng trắng rang vàng rắc mặt bánh
c, Phần chè
50 g
đỗ xanh đã hấp ở trên
30 g
đường phèn
5 ml
hoa bưởi
15 g
bột sắn dây
30 g
đường thốt nốt
1 nhánh
gừng rửa thật sạch băm thật nhỏ
Phần màu cam: Cho rượu vào bóp kỹ với gấc, bỏ hạt, lấy phần cơm gấc. Trộn bột nếp, bột năng, cơm gấc, muối, dầu chiên cho đều. Cho nước vào từ từ đến khi bột mịn, dẻo. Để bột nghỉ 30'. Phần màu xanh: lá dứa rửa thật sạch, xắt nhỏ bỏ vào máy xay cùng một chút nước. Xay nhuyễn rồi lọc lấy nước cốt hoà cùng 50ml sữa tươi để vỏ bánh mềm hơn. Nhồi bột với ít nước lá dứa, bột nếp, bột năng, muối dầu chiên. Nhồi đến khi bột dẻo, ko dính. Để bột nghỉ 30'.
Phần màu vàng: trộn bột nếp, muối, dầu chiên, bí ngô, rót nước nóng vào từ từ nhồi bột đều tay. Để bột nghỉ 30'. Phần màu tím: lá cẩm luộc lấy nước tím. Trộn với bột nếp, bột năng, dầu chiên, muối. Cho nước lá cẩm vào nhồi đều tay. Để bột nghỉ 30'.
Phần màu trắng: trộn bột như trên. Để bột nghỉ 30'.
Bột đã trộn xong.
Chia bột bánh trôi, chay thành nhiều viên nhỏ, nặn tròn.Hướng dẫn cách làm:
Mỗi viên bột làm cùng 1 viên đường và 1 viên dừa, cho vào giữa bánh vê tròn. Chỉ nên vê 1 vòng để tránh bị nhão khi luộc.
Nhân đỗ: đỗ hấp chín, nghiền mịn, xào với đường, dừa nạo. Để lại một ít đỗ để nấu chè hoa bưởi, chan lên bánh.
Cho nhân đỗ vào giữa viên bánh chay. Lấy đầu đũa chấm nước rồi chấm vừng, chấm lên bánh.
Đun sôi nước, thả bánh vào. Bánh
chín nổi lên, chuyển màu trong. Vớt ra cho vào bát nước sôi để nguội cho săn trở lại. Rắc dừa nạo sợi lên mặt bánh.
Nấu đỗ đã hấp với ít nước cho đỗ chín mềm thì cho ít đường phèn cho vừa miệng. Hòa 1 muỗng bột sắn với 1 ít nước lạnh cho tan rồi cho vào nồi chè. Thêm 5ml nước hoa bưởi cho thơm. Chan nước chè hoa bưởi lên bánh chay.
Cho ít đường thốt nốt và nước với ít gừng đập nhỏ nấu sôi rồi chan lên bánh trôi thành bánh trôi Tàu.
Tổng hợp & BT: Lan Chi (NauNgon.com)
