Ở vùng châu thổ sông Cửu Long, cá hủn hỉn không phải là tên gọi của một loài cá nào mà là sự tổng hợp của nhiều loài cá nhỏ, vụn vặt như: cá lòng tong, lòng ròng, bảy chàu, thia lia, cá sặc con, cá rô con... Lượm bỏ cỏ, rác ra, rửa thật sạch rồi đem kho, chứ không ai đem cá hủn hỉn nấu canh bao giờ.
Món cá hủn hỉn kho tiêu này là một món ăn độc đáo có khi còn ngon hơn cá to. Loại này có thể kho tiêu hoặc kho còn săm sắp nước đều được. Đặc biệt là phải để tiêu nhiều một chút và cho nước màu vừa phải để khi kho xong cá có màu vàng ngà trông ngon mắt. Loại cá này nếu được kho với mẻ, bằng niêu đất thì càng ngon. Ăn với cá hủn hỉn kho tiêu thì nên nấu cơm khô một chút mới ngon. Vì cá này nhỏ nên kho rất mau chín, đặc biệt là trong lúc đang kho, mùi thơm phất lên ngửi phát thèm. Vừa đi ruộng về bụng đói cồn cào, bước vào ngạch cửa, bắt được mùi cá kho này đã nuốt nước miếng ừng ực. Rau chấm với cá kho này thường là chuối chát, khế và một số loại khác có sẵn ở ruộng vườn.
Ở đồng về, cả nhà quây quần bên cạnh mâm cơm đạm bạc làm cho không khí gia đình càng ấm cúng. Mở nắp nồi cơm ra, khói bay nghi ngút, hương gạo thơm lừng. Mẻ cá khô và đĩa rau để giữa bàn, màu cá kho ngà ngà giống y như màu của mẻ khô trông càng thêm bắt mắt. Mùi thơm của tiêu bay phảng phất hòa quyện với mùi nước mắm thoang thoảng, kích thích vào khứu giác làm cho bao tử càng cồn cào thêm. Nếu thích ăn cay, chúng ta có thể nhích thêm một vài trái ớt. Và một miếng cơm, gắp mấy con cá để vào miệng. Cá vừa chạm vào đầu lưỡi thì tất cả các mùi vị đều tỏa ra, trong đó có vị mằn mặn của nước mắm, vị ngọt của đường và bột ngọt, vị cay gắt của ớt, cay gắt của hạt tiêu, vị ngọt thỏm của cá, vị chát của chuối, vị chua của khế... cứ tan ra, thấm vào đầu lưỡi, tạo cho người ăn một cảm giác ngon miệng.
Tổng hợp & BT: Lan Chi (NauNgon.com)