Người bị chuột rút bắt nguồn từ các nguyên nhân như là
– Do thiếu calcium, magnesium và kalium:
Nguyên nhân này thường gặp ở người có thai và cho con bú hay ở trẻ trưởng thành (do trong khẩu phần ăn không đủ chất).
Với nguyên nhân này chỉ cần bổ sung các chất trên là được. Lưu ý, nên bổ sung từng thứ một.
Ví dụ, nếu thiếu cả calcium và magnesium thì bổ sung magnesium trước rồi bổ sung calcium sau vì calcium làm giảm sự hấp thụ mangesium.
Ngoài ra, chuột rút còn do ứ đọng acid lactic (vì vận động quá mức, vì dùng thiếu nước hay do dùng thuốc làm cho chuyển hoá bị rối loạn).
– Do sự lão hoá hệ thần kinh, hệ cơ hay hệ mạch:
Nguyên nhân này thường xảy ra với những người lớn tuổi. Ở người lớn tuổi, nguyên nhân này lại đi kèm với nguyên nhân trên (vì sự hấp thu các chất trên giảm sút).
Cách khắc phục là vừa bổ sung calcium, magnesium, kailum vừa bổ sung các chất có lợi cho hệ thần kinh cơ và hệ tuần hoàn. Thường dùng nhất là vitamin B1, uống, liều cao hay vitamin B6 (phối hợp sẵn trong viên magnesium B6).
– Do hoạt động thái quá của hệ thần kinh cơ bắp:
Ví dụ như tập luyện căng thẳng mãi trong một tư thế, trong một điều kiện bắt buộc khác với bình thường (như lạnh đột ngột). Điều này hay xảy ra với vận động viên và cách phòng chữa chuột rút ở họ cũng có khác:
Cần có thời gian làm duỗi cơ 5-10 phút trước lúc khởi động, mang trang bị đúng (dùng loại giày thích hợp), dùng đủ nước (thiếu nước sẽ gây tích lũy acid lactic).
Khi bơi lội hay bị chuột rút ở ngón chân (nên khởi động cho ấm, vào nước từ từ bằng vận động chậm). Khi bị vọp bẻ thì ngừng ngay hoạt động, nếu được có thể kéo duỗi cơ từ 15-20 giây cho đến khi cơ giãn hoàn toàn.
Sau khi bị chuột rút nên nghỉ luyện tập khoảng 1 giờ để cơ bắp và hệ thần kinh trung ương đủ hồi phục.
Xoa dầu, làm nóng vùng chuột rút trong vài phút để làm giãn cơ. Đương nhiên, vận động viên cũng cần ăn hay dùng thuốc bổ sung đủ calcium, magnesium, vitamin như các trường hợp nêu trên và nhu cầu vận động viên bao giờ cũng cao hơn.
Một thuốc nữa thường dùng trong chuột rút là thuốc làm bền và giãn mạch. Chúng có tác dụng làm cho máu lưu thông, cung cấp đủ các chất cho hệ cơ và thần kinh như cyclo-3 fort (gồm cao ruscus alculeatus + hesperdin methyl chacol và vitamin C) hay các loại khác như benzequerein. Thuốc khó dùng, cần có chỉ dẫn của thầy thuốc.
Người bị chuột rút nên ăn nhiều các loại thức ăn sau:
1. Cháo hến: Hến sông 1,5 kilogram , gạo tẻ 100g, gia vị chanh, ớt. Hến luộc chín, lấy nước và thịt bỏ vỏ. Nước luộc hến cùng gạo nấu thành cháo, thịt hến trộn gia vị. Sau đó phi hành mỡ thơm, cho thịt hến vào cùng gia vị mắm muối xào chín.
Chờ khi cháo chín kỹ, cho món xào này vào trộn thật đều là được, thêm chanh ớt rau thơm ăn nóng. Một tuần dùng từ 3 – 4 lần. Công dụng: thịt hến tính mát, tác dụng bổ âm, cung cấp một số vi lượng cần thiết cho cơ thể, chủ yếu là canxi và kẽm. Tái lập và hoàn thiện quá trình dẫn truyền thần kinh, ổn định chức năng cơ bắp, từ đó có giá trị hữu hiệu việc phòng chống co cơ, chuột rút.
2. Cháo chân gà + thuốc bắc:
Chân gà 3 đôi (6 cái), gạo tẻ 100g, hoàng kỳ, đương quy, phòng sâm mỗi vị 15g, gia vị vừa đủ.
Chân gà nướng cho vàng và chín thơm là được. Hoàng kỳ, đương quy, phòng sâm cho vào ấm đổ nước sắc cho sôi kỹ, lọc lấy nước bỏ bã. Gạo, nước thuốc, chân gà hầm cùng với nhau thành cháo cho chín kỹ, nêm gia vị hành hoa ăn nóng.
Công dụng: bổ khí huyết, tăng cường sức bền và chức năng hoạt động của cơ bắp, phù hợp cho người sức yếu, cân cơ hay bị rung giật, co cơ, chuột rút, ăn ít, sức lao động giảm sút.
Ngoài ra, khi bị chuột rút, ngay lập tức có thể tiến hành bấm huyệt và thực hiện các thủ thuật sau:
Nếu bị chuột rút ở bàn chân trái:
Dùng ngón tay cái của bàn tay phải bấm vào giữa cơ dép, các ngón khác của bàn tay là điểm tựa, ngón cái bấm vuông góc vào giữa cơ dép, lúc đầu bấm nhẹ rồi mạnh dần lên, khi tới ngưỡng thì dừng lại, giữ nguyên cường độ như vậy từ 2 – 3 phút, có khi để lâu hơn.
Khi thấy triệu chứng đau giảm dần thôi không bấm nữa, dùng hai bàn tay kéo ngược các ngón chân lên phía mu bàn chân, cũng giữ như vậy 2 – 3 phút, khi cơn đau đã hết, dùng bàn tay xoa đều lên vùng cẳng chân và bàn chân, vừa xoa vừa bóp nhẹ một lúc là hết.
Nếu bị chuột rút ở chân bên phải thì cũng tiến hành thao tác như đã làm với chân bên kia.
Nếu bị chuột rút ở bàn tay thì nhanh chóng bấm vào huyệt hợp cốc, sau đó kéo ngược các ngón tay về phía mu bàn tay. Khi làm các động tác này không nên thả ngay mà giữ lại cả mức độ và cường độ khoảng 2 – 3 phút để hiện tượng co cơ không lặp lại được.
T/H
Tổng hợp & BT: Lê Minh (NauNgon.com)
