Miền núi Hòa Bình nổi tiếng bởi phong cảnh núi rừng vừa hoang sơ kì vĩ, vừa nên thơ hữu tình. Những du khách đã từng một lần thăm thú Hòa Bình đều không khỏi trầm trồ ngỡ ngàng và ấn tượng sâu sắc bởi hương vị đậm đà quyến rũ của những món ăn mang đậm nét đặc trưng vùng Tây Bắc nơi đây.
> 10 món đặc sản Lào Cai nổi tiếng không nên bỏ lỡ
> 10 món ăn đặc sản không thể lẫn vào đâu được của Điện Biên
> 10 món đặc sản Sơn La mang hương sắc núi rừng Tây Bắc
> 10 món ngon đặc sản Yên Bái nhất định phải thử
> 10 món ngon đặc sản Lai Châu không nên bỏ lỡ
1. Cơm lam
Chắc các bạn đã biết, Hòa Bình nổi tiếng có loại gạo nương vô cùng dẻo thơm. Đó chính là bí quyết để tạo nên sức hấp dẫn của món cơm lam này. Gạo nếp nương được ngâm qua đêm cho mềm, trộn lẫn với cùi dừa thái sợi, lèn thật chặt vào trong ống nứa để khi chín cơm còn nguyên hình hạt gạo. Ống để làm cơm lam được cắt dài khoảng 30 phân, nứa còn tươi để giữ được mùi thơm đặc trưng và hương vị. Khi nén gạo vào ống, người ta sẽ bỏ thêm một chút nước cốt dừa, sau đó nút ống lại bằng mía hoặc lá chuối, rồi nướng trong khoảng 2 tiếng trên bếp củi, dậy mùi thơm nghĩa là cơm đã chín tới rồi.
Chẻ qua lớp vỏ cháy bên ngoài, rồi tách từng phần vỏ sao cho còn giữ được lớp màng lứa bao bọc những hạt cơm bên trong, bạn sẽ ngất ngây với mùi vị và hương thơm tinh tế của đặc sản miền sơn cước.
2. Thịt trâu nấu lá lồm
Món ăn này của người Mường ở Hòa Bình rất phổ biến vì được ưa thích. Thịt trâu đem thui, cạo sạch sẽ sau đó, đem bung cho mềm. Khi thịt đã chín tương đối thì thái miếng nhỏ hơn, cho vào nồi đất hầm kĩ. Lá lồm (một loại lá chua) giã nhỏ và tấm gạo cho vào nồi hầm chung với thịt trâu. Cứ giữ lửa cho đến khi gạo tấm nở và sánh lại là được. Thịt trâu hầm xong nhừ kĩ, thấm vị chua lá lồm và hương gạo, khá dễ ăn.
3. Lợn mán thui luộc
Lợn mán đặc sản Hòa Bình được nuôi thả tự nhiên, sau khi cắt tiết sẽ được đem thui vàng, thui đến đâu cạo sạch lông đến đó, rồi đem rửa thật sạch. Người ta xẻ thịt lợn cho vào luộc lửa liu riu cho đến khi vừa chín tới, thái thật mỏng, bày trên lá chuối rừng. Đĩa thịt nóng hôi hổi dậy mùi thơm ngon chấm với muối rang và hạt dổi nướng giã nhỏ sẽ khiến bạn ngất ngây bởi vị ngọt của thịt và lớp da giòn béo ngậy, hòa quyện trong hương vị nồng nồng của hạt dổi và vị đậm đà của muối rang.
4. Thịt lợn rừng xiên nướng
Thêm một lựa chọn hấp dẫn nữa từ thịt lợn Mường. Sau khi thui lợn thật vàng, người ta chọn những phần thịt ngon nhất thái miếng rồi đem tẩm ướp rất nhiều loại gia vị khác nhau: muối, ớt bột, hồi, giềng, sả, lá móc mật, gừng, nghệ, dấm … tùy vào lượng thịt. Chờ sau khoảng 15-20 phút cho gia vị đã thấm đều, thịt được xiên que và đem nướng cho tới khi chảy hết mỡ ngấy, vàng ruộm, dậy mùi thơm. ón ăn sẽ càng tuyệt vời hơn khi ăn kèm cùng với xà lách, rau sống bên một chén rượu cần.
5. Rau rừng đồ
Rừng núi Hòa Bình có vô vàn loại lá cây rừng ăn được mà người dân gọi là rau. Những loại này khá dễ kiếm ở đây: rau beo, rau tầm bóp, rau đốm, rau đu đủ, rau the hởi, hoa chuối, quả quạnh… Tất cả đều là nguyên liệu cho món rau đồ. Món này khá giản đơn, chỉ cần hái rau, đem rửa thật sạch rồi đem đồ khoảng 30 – 40 phút là được.
Rau đồ ăn chung với bánh dày làm từ gạo và sắn cùng thứ nước chấm lạ lạ của người bản xứ. Chỉ vậy thôi mà thu hút bao người. Do các loại lá có nhiều vị nên thử món này, khách sẽ cảm nhận được đủ hương vị đắng, cay, ngọt, bùi và thơm thảo khác nhau. Đây cũng là điểm đặc biệt và quyến rũ nhất.
6. Măng đắng
Măng đắng là sản vật của vùng miền núi phía Bắc, măng mọc quanh năm nhưng nhiều nhất vẫn là mùa mưa. Người ta có thể chế biến măng thành rất nhiều món hấp dẫn tùy vào sở thích của từng người, có thể xào mẻ, luộc, hầm, hay đặc biệt là nướng – đối với những người sành ăn. Chọn những mầm măng mới nhú nướng cho đến khi quắt lại, bóc dần từng bẹ, chấm với hỗn hợp nước chấm gồm muối, ớt, mắc khén, lá tỏi và tỏi giã nhỏ, sẽ mang đến cho thực khách một trải nghiệm khó quên về hương vị.
7. Ong rừng xào măng
Ong rừng và măng rừng là một sự kết hợp hoàn hảo cho món ăn của bạn. Dịp lý tưởng nhất để thưởng thức món ăn này ở Mai Châu là vào độ cuối hè, khi những người dân bản mang những tổ ong rừng to như chiếc rổ con về, vừa để chế biến thuốc, vừa để làm những món ăn đặc sản khiến người ta mê mẩn.
Những con ong non béo tròn múp míp sau khi lấy ra khỏi tổ được rửa qua bằng nước lạnh để ráo, đảo đều qua hành mỡ đã phi thơm cho đến khi ngả màu vàng thì bắc ra bỏ vào đĩa. Măng xào cho chín rồi mới bỏ ong đã xào vào đảo cùng, nêm nếm gia vị vừa ăn. Vị béo ngậy thơm lừng của ong non lẫn với vị chua cay của măng và ớt, vị hăng hăng của củ kiệu muối ăn kèm sẽ khiến bất cứ ai nếm thử sẽ nhớ mãi không quên.
8. Xôi nếp nương Mai Châu
Vẫn là gạo nếp nương nổi tiếng dẻo thơm, sau 4-5 tiếng được ngâm và để ráo nước sẽ được bỏ vào xửng, đặt lên trên nồi đã bỏ vừa lượng nước, đậy kín rồi đun cách thủy. Khoảng 1 tiếng kiểm tra thấy hạt xôi chín dẻo là ăn được. Đây là món ăn được đồng bào nấu nhiều vào những ngày lễ tết, ngày hội xuống đồng, mừng lúa mới.
9. Thịt lợn muối chua
Dường như thịt lợn ở Hòa Bình luôn có cách chế biến độc đáo. Cũng vẫn là lợn, nhưng thịt lợn muối chua lại cho ta cảm giác thưởng thức cả cây cỏ và vị rừng do cách làm khá độc đáo. Lá chuối rừng hơ lên trên lửa, lót vào đáy bồ làm bằng tre, nứa,rải một lớp gạo rang nhỏ trộn với muối rang sau đó xếp thịt lợn lên, cứ một lần xếp thịt lại rải một lần gạo rang với muối.
Thịt lợn không phải cứ thế cho vào mà phải được ướp với men lá rừng cùng gạo rang giã nhỏ khoảng một tiếng. Sau đó, người ta đậy kín nắp bồ bằng lá chuối và để bồ thịt muối ở quang bếp củi hoặc trên gác bếp đun củi. Món này khi ăn nghe vị chua chua nhẹ nhẹ do men lá, thịt còn ngậy, dai, mặn vừa và thơm gạo quyện vào. Thịt lợn muối chua – món ngon Hòa Bình thường ăn kèm với các loại lá rừng của riêng đất này.
10. Cá sông Đà nướng
Vùng lòng hồ sông Đà chứa trong nó rất nhiều loại cá nước ngọt ngon lành. Nào là trắm, chép, lăng, nheo… có thể làm ra hàng chục món khác nhau. Trong đó, không thể không kể đến món cá nướng đồ. Từng con cá tươi roi rói từ sông lên được thọc các que nhỏ, dài từ miệng xuống đuôi. Sau đó, cá còn được kẹp bằng tre ở ngoài để không bị gãy, rơi khi chín. Tiếp đó, từng xiên cá ấy được đưa lên bếp nướng thơm.
Cá nướng dù đã ngon nhưng không ăn ngay mà được cho thêm muối, gói vào lá chuối rồi đồ lên. Khi cá được mang ra, mùi thơm rất đặc biệt, không chỉ là mùi của than ấm, mùi của thịt cá ngọt tươi mà còn thoang thoảng hương chuối, hương tre của rừng và đậm đà vị mặn mà đơn sơ của muối.
Thanh Xuân
đặc sản hòa bình món ngon hòa bìnhTổng hợp & BT: Lan Khuê (NauNgon.com)
