Tối hơi muộn mới về nhà, đi ngang qua nhà hàng xóm thấy mùi mắm tép chưng thơm thơm, chợt lòng chùng xuống một nhịp, mắt đỏ hoe, bao lâu rồi nhỉ? Mười, mười một, hay mười hai năm rồi đã quên đi món ấy. Quên đi nhiều kí ức gắn liền với món ăn ấy, quên đi cả cái vị hơi tanh tanh của mắm tép mà lại kết hợp với chỗ thịt hơi mỡ mỡ ăn lại ngon và tốn cơm nhiều đến thế.
Ngày ấy, khi còn là một đứa nhóc bé xíu, cứ đến bữa ăn buổi trưa là lại hay mang chiếc bát con con sang bên nhà Cô Út bên cạnh xin món mắm tép chưng thịt. Cô Út xinh lắm, lại có đôi tay khéo nữa nên nấu ăn quá ngon, mà đặc biệt là cô còn học làm được mắm tép từ bà. Tôi đã từng được ăn nhiều người làm, nhưng chỉ duy có món mắm tép chưng thịt cô làm là ngon hơn cả. Mắm tép không phải ai làm cũng thành công, người ta bảo còn phụ thuộc vào tay người làm nữa. Ừ thì cùng một công thức như nhau, nhưng có người làm lần nào là lần ấy bị hỏng vì xuất hiện bọ, còn Cô Út chắc là mát tay nên cứ mỗi mùa nước đục, tôm tép tươi rói, nhảy tanh tách là y như rằng cô lại làm một chum mắm tép, để ăn và chia cho hàng xóm. Mắm tép ngon có màu đỏ au, không bị mặn quá, vừa miệng, có mùi thơm của mắm nhìn vào hơi sệt, hồi đó mỗi lần thấy cô làm món đấy là lòng lại háo hức đợi chờ, vì biết đến mấy tháng sau là được mang bát sang xin mắm tép chưng thịt.
Nguyên liệu làm món này chẳng hề rắc rối gì, chỉ cần chút thịt lợn phần mông xay nhỏ hay là chút tóp mỡ mang chưng mắm tép cũng được, chẳng phải loại nào cao cấp cả. Còn Cô Út thì hay dùng thịt ba chỉ, vì ba chỉ có lớp bì giòn giòn, ăn sẽ hấp dẫn hơn, ba chỉ thái thật là nhỏ, thái to thì mắm tép bám vào được ít hơn, chẳng ngon bằng. Ba chỉ cho vào chảo đảo đến khi thịt săn lại, hơi cháy cạnh, nhất định phải cháy cạnh mới ngon, thịt lúc ấy sẽ rất thơm, rồi cho hành khô và chút riềng, tỏi vào, đảo thêm một tẹo rồi mới cho mắm tép vào. Nguyên liệu quan trọng nhất tất nhiên là mắm tép, phải là loại mắm thơm ngon, không bị loãng quá, có màu đỏ. Nếu mắm mà lắm cặn (là vỏ tép đó) thì phải lọc bằng cái lọc tôm cua cho bớt vỏ đi, không lúc ăn sẽ bị dặm dặm, giảm cái ngon của mắm chưng. Mỗi lần nhìn Cô Út đảo mắm là thấp khấp khởi, đôi tay khoăn khoắt, cho mắm vào, nhỏ lửa đảo đều thêm vài phút, là thấy mùi thơm ơi là thơm. Nếu đảo lâu quá thì mắm chưng sẽ bị mất hơi nước, trở nên khô, ăn sẽ không được ngon mà hơi bã trong miệng. Cuối cùng là nêm xem đủ mặn chưa và thêm một thìa đường nhỏ để giữ cân bằng cho món này.
Hồi ấy cứ trưa đến thấy cô ới một cái là cầm cái bát lon ton chạy sang. Đôi lúc chạy sang cô còn phần cho ít cơm cháy để ăn với mắm tép chưng. Đến giờ nghĩ lại mà vẫn còn chảy nước miếng. Mắm tép chưng thịt ngon hết xảy lại được miếng cơm cháy non chấm ăn cùng nữa thì đúng là số một. Cơm cháy gạo tám nên ngọt thơm mùi gạo mới gặt, nhón tay chấm vào bát mắm tép còn nóng, cho vào miệng có vị mặn và ngậy của mắm tép, có chút hành khô thơm, có cái béo của thịt chưng quyện với mắm tép, càng nhai càng thấy ngon. Mãi sau này đi qua nhiều nhà hàng mang phong cách xưa mới biết món mắm tép chưng thịt ăn với cơm cháy luôn là một trong những món ngon đặc sắc của các nhà hàng. Nghĩ lại thấy tuổi thơ thật hạnh phúc vì chẳng thiếu món ăn dân dã nào cả. Chẳng có cơm cháy thì ăn cùng với bát cơm nóng hổi, gắp chút mắm chưng lên trên là ăn hết cả bát. Bảo sao chẳng tốn thức ăn như bây giờ, chỉ tốn cơm mà thôi.
Nhiều khi nghĩ lại tiếc cho lũ nhóc ngày nay, chúng sợ mùi tanh, không dám ăn mắm tôm, mắm tép, bố mẹ nhiều khi cũng không cho lũ trẻ ăn vì “chẳng có chất dinh dưỡng gì cả” ở món ấy. Chúng được ăn nhiều thứ béo ngậy nhiều bơ sữa hơn nên không thích cái mùi tanh hơi “ít tiền” đó. Còn tôi đôi khi chỉ ước, ngay lúc này, một chiếc bát sứt hơi cũ cũ đứng mắm tép chưng thịt, bát cơm cháy nóng hổi có chút khói, một đôi đũa mộc, chỉ cần vậy thôi, một mảng xưa cũ đủ đầy hương vị…
Summer Ice
Ảnh: Em đẹp
Tổng hợp & BT: Lan Khuê (NauNgon.com)
