Sở dĩ có tên gọi thú vị như vậy vì theo lý giải của nhiều người, đây là loại khoai ăn rất mát, lợi tiểu, nên dân gian mới gọi là... khoai khai.

Khoai khai thuộc họ khoai mài, mọc hoang dã khắp các bìa rừng, nương rẫy. Khác với khoai mài ở chỗ củ khoai khai nhỏ hơn nhưng dài hơn khoai mài, nhìn hao hao khoai từ. Củ khoai khai thường đâm sâu vào lòng đất nên rất khó đào. Nếu đào không cẩn thận, khoai rất dễ bị gãy, khó lấy nguyên củ.



Củ khoai luộc trắng ngần và rất mềm dẻo, chưa ăn cũng đã thấy thèm rồi

Vỏ của củ khoai khai rất mỏng, khi gọt bỏ lớp vỏ mỏng sẽ gặp chất nhớt như khoai mài. Loại khoai này luôn có quanh năm, vào mùa nắng nóng người dân ở miệt vườn thường rủ nhau đi đào khoai khai về chế biến các món ăn. Món nào được chế biến từ khoai khai cũng rất dân dã và bổ mát.

Ai đã từng thưởng thức món khoai khai luộc dù có đi đâu xa cũng luôn nhớ về nó. Củ khoai luộc trắng ngần và rất mềm dẻo, chưa ăn cũng đã thấy thèm rồi. Món khoai luộc rất giản đơn, đào khoai đem về, dùng dao gọt bỏ lớp vỏ mỏng bên ngoài, cắt từng khúc cỡ 10 cm, rửa thật sạch cho vào nồi, đổ thêm chút nước vừa đủ ngập củ khoai, nêm thêm chút muối, bắc lên bếp lửa luộc. Khi khoai chín đổ ra rổ chờ nguội mới ăn.

Có người không thích luộc lại đem hấp, cách nào củ khoai cũng dẻo thơm như thường. Ăn khoai luộc đúng bài nhất là chấm với đường cát trắng. Món khoai luộc mọi người hay dùng tráng miệng sau những bữa ăn.

Một món ngon nữa là canh khoai. Món này rất bắt cơm trong những ngày hè tiết trời oi bức. Khoai khai nấu với sườn heo ăn quên no, ngủ quên dậy. Công đoạn chế biến món canh khoai thấy giản đơn nhưng để được người ăn khen ngon thì quả là điều không dễ chút nào.

Đào khoai về, người nội trợ gọt bỏ lớp vỏ mỏng, cắt từng khúc nhỏ cỡ 2 cm, rửa thật sạch để ráo. Ra chợ thật sớm mua sườn heo non đem về rửa thật sạch, chặt từng miếng vừa cho vào nồi nước đã nêm gia vị sao cho vừa đủ số lượng người ăn. Đun sôi nước đến khi thịt sườn chín, cho khoai vào đun tiếp. Cần phải thăm chừng lửa để khi khoai vừa chín là tắt lửa nhấc xuống, múc ra tô, rắc rau ngò băm thật nhỏ lên tô canh thì có món ăn như ý.

Ăn canh khoai ngon nhất là không quá nóng, không quá nguội. Bởi nếu ăn canh nóng dễ bị bỏng miệng còn ăn canh quá nguội, bát canh dẻo rất khó múc. Những ngày này, trong mâm cơm có nồi canh khoai khai rất dễ... ăn canh trừ cơm!

Ngô Mã Thiên

Tổng hợp & BT: Bích Loan (NauNgon.com)