Đầu tháng chạp, mỗi sáng thể dục đi ngang vài căn nhà mở cửa sớm, nghe mùi nồng nồng của củ kiệu bay ra, cái mùi không lẫn vào đâu được. Xung quanh rổ
Nồng nàn củ kiệu ngày tết



Đầu tháng chạp, mỗi sáng thể dục đi ngang vài căn nhà mở cửa sớm, nghe mùi nồng nồng của củ kiệu bay ra, cái mùi không lẫn vào đâu được. Xung quanh rổ kiệu có vài ba người ngồi, trò chuyện râm ran. Họ đang làm công việc của những người “nôn” tết.

Ở Sài Gòn, hễ khi bắt gặp cảnh đó là những người xa quê như chúng tôi không khỏi muốn xáp vào... hóng chuyện, và nếu người ta đồng ý thì mình cũng phụ giúp một tay, lòng chỉ muốn mau cận tết về lại quê nhà.

Phụ nữ Sài Gòn, đúng giờ còn phải đến công sở, nên họ tranh thủ lúc tảng sáng, hay chiều muộn, bóc vỏ cắt râu vài ba ký kiệu đem ướp, chuẩn bị sẵn tết dần dần. Còn ở quê, người nội trợ có nhiều thời gian cho việc bếp núc hơn, và tết cũng là dịp người thân khắp nơi về sum họp. Nêu kiệu chua, có nhà làm hai ba chục ký là thường.



 Củ kiệu - Ảnh: Minh Khôi

Các bà các chị quê tôi thường bắt đầu mua củ kiệu khoảng mùng mười tháng chạp. Các chị nói đùa với nhau, làm kiệu không quá khó, không cần quá khéo, chỉ cần kiên nhẫn và... nhiều chuyện một chút là xong.

Đầu tiên, mua kiệu phải lựa tương đối đều củ, đẹp mắt. Kiệu đem về, trộn tro củi than trong một thau nước lạnh lớn, trút kiệu vào ngâm giáp cữ (24 tiếng đồng hồ). Sau đó, xả nước lạnh nhiều lần cho sạch tro. Khuấy tiếp một thau nước muối với độ mặn vừa phải, trút kiệu vào, cũng ngâm giáp cữ. Vớt ra xả nước lạnh. Lại chuẩn bị sẵn một thau nước phèn chua (chỉ vừa đủ chua, nếm thử thấy hơi chát nước), trút kiệu vào ngâm giáp cữ. Vớt kiệu ra để ráo, lần này không cần xả nước lạnh mà đem phơi nắng cho khô ráo.

Khi nhìn thấy củ kiệu không còn ẩm ướt, trút hết vào một cái thau lớn và xốc nước giấm nuôi. Đem thau kiệu dang nắng thêm một ngày, chịu khó cách một hai tiếng đồng hồ thì xốc trộn kiệu cho thấm đều nước giấm. Đợi thêm một đợt nắng nữa, vớt kiệu ra phơi khô ráo, sau đó trút hết vào thau và ướp đường. Các bà mẹ quê thường nhẩm tính luôn lượng đường cần thiết khi bắt đầu mua kiệu chưa bóc vỏ. Tỷ lệ là 1 kg kiệu tương ứng với 300 gr đường.

Khi kiệu đã “nằm yên” trong thau với lượng đường phù hợp, cứ để như thế khoảng 2-3 ngày cho đường chảy dần thành nước, thỉnh thoảng trộn thật đều. Sau đó thì phải cần người khéo tay xếp kiệu vào những cái hũ thủy tinh, xếp “kiểu cọ” thế nào cho vừa ý, vì ngoài để ăn trong nhà thì còn đem biếu tặng người thân ở xa, hoặc nhà sui gia; hay để dành cho con cái mang đi vừa tặng vừa... khoe quà quê với bạn bè, đồng nghiệp trên phố thị.

Lưu ý khi kiệu đã vào trong hũ thì trút hết lượng nước đường đã ướp vào chung, đậy kín nắp hũ, để vào chỗ sạch và mát. Pha nước giấm nuôi cùng với một ít đường và ít muối, đem nấu sôi, để nguội. Trước khi ăn kiệu khoảng 3 ngày, chế nước giấm này vào với lượng vừa đủ, đậy nắp hũ và vẫn để chỗ mát. Tránh dùng giấm sống chế vào hũ kiệu vì sẽ bị nổi váng, mất thẩm mỹ và ăn cũng bớt ngon.

Nói đến đây thì cũng đã tết lắm rồi. Tính sơ sơ quá trình cho một củ kiệu sống thành củ kiệu chua ngọt thơm ngon, thời gian tròm trèm mất hai tuần. Nhà nào làm sơ sơ năm ba ký ăn chơi còn đỡ, nhà nào siêng làm hai ba chục ký thì chỉ công đoạn cắt đầu, cắt đuôi, bóc vỏ kiệu cũng đã mất vài ngày. Thế nên mới nói, công việc này rất có tính đoàn kết, nhiều người cùng làm thì không chán, và được... nhiều chuyện. Không cần phải ngó qua nhà bà con lối xóm để “nhiều chuyện” cho mích lòng nhau.

Đơn giản, là chuyện mừng xuân đón tết, con cái trong nhà năm nay khá hay khổ, đã mua sắm được gì, nồi bánh đêm ba mươi dự tính bao nhiêu nếp bao nhiêu đậu, lễ rước ông bà có nấu xôi chè hay giản đơn chỉ cúng trái cây...

Đăng Khôi


Tổng hợp & BT:

Về Menu

Ăn Chơi Nồng nàn củ kiệu ngày tết

Cach lam Che chuoi Cach lam Banh Canh goi bo ngu sac nom bo kho mận bắc chè nếp cẩm nước cốt dừa chà bông thịt Cach lam pate cách may dép thỏ bông Cach lam đa me trang trí đồ ăn THIT GA Ẩm thực Hà Nội up sào Cach lam tau hu da xao ngao Trứng Hết chả cốm tôm thịt nhân trứng cút Chả Sâm bí đao giam can sườn non kho mon bun rieu ốc hấp sả canh ngót đóng CANH CHUA CHAY sườn sốt kiểu trung quốc Phùng Hưng Ki Cach lam thit nuong kieu han quoc Món ngon ngày tết banh muffin sua chua Cá lóc nướng trộn Tam Kỳ gà sợi pasta tai heo sot xi dau dồn xôi đậu xanh Bò né can thiet chem chep nuong mo hanh muối ớt chanh mấm cách làm bánh bao tại nhà NAU Pudding hoang kim Cach lam thuc uong ca tim nuong lan boots lông salad dau tay cúc kho qua chay ngon bắp rán với trứng mật mía hon Sướng Cách luộc thịt lợn ngon cach lam suon đậu hũ kho rau củ banh quy bo hanh nhan bánh chiên nhân thịt heo duong chọn thịt bò Cach lam tra sua Goi bo banh mat thit heo tam bot chien bình thói du du hai san Bánh Trung Thu Cach lam xỉu Mai Công thức 5 ung bún bún xương sườn non Hằng MT tơm chiên xù ³n Cach lam xoi món kho Kitchen Cach nau Chao dau xanh Mang xao làm mứt dâu Canh xương sake tẩm bột cach lam khoai lang ngao đuong Cach nau Che chuoi Già Giảm Cân nau bun sáo Goi cuon Cach nau Thit bo mem cách nâu lẩu đầu cá hồi Cach nau bo kho sắc afamily lẩu ốc bưu Sự hu tieu de ngon bo Cach nau ca ri vit làm sữa chua mi chien bánh ngọt tiramisu salad bap cai Cach nau che dau do cắm nama matcha Tré Cach nau che dau xanh Làm xíu mại dia Cho cách làm thịt heo giả bò banh khoai tom bánh mỳ nướng bơ tỏi