Nem chua Thanh Hóa có lẽ không còn xa lạ với nhiều người. Cầu kỳ hơn một chút, có lẽ ít ai biết đến món nem thính, với vị chua đặc biệt của của thịt trộn thính, hòa lẫn mùi thơm nồng của lá chuối nướng cháy, chỉ ngửi thôi đã thấy thèm rồi.

Chấm vào một chút tương ớt cay cay, cảm nhận từng loại mùi vị hòa quện nơi đầu lưỡi, đây quả là một món ăn tuyệt vời của miền quê xứ Thanh.



Để vừa lòng những thực khách khó tính nhất, nem thính phải chú trọng từ khâu chọn nguyên liệu. Phải là thịt ba chỉ hoặc thịt vai không quá nhiều mỡ, thịt phải tươi, lấy về còn nóng ấm, da bì lợn tươi hồng, lá ổi và lá đinh lăng vừa đủ độ non.

Thịt lợn cắt thật sạch để không phải đem rửa, nước lã sẽ làm hỏng vị nem, sau đó đem thái chỉ. Đây có lẽ là công đoạn vất vả nhất, phải thái thật đều tay, thái quá nhỏ sẽ trở nên tủn mủn, thái quá to sẽ làm gia vị khó thấm vào trong và làm hỏng quá trình lên men thịt. Bì lợn lọc bỏ sạch sẽ, cũng đem thái chỉ thật mỏng. Trước đây người dân thái thủ công, bây giờ hiện đại hơn, người ta có thể dùng máy để thái ra những miếng đều tăm tắp và đủ tiêu chuẩn, tuy nhiên khi ăn, ai tinh ý sẽ thấy nó tỏa ra cái mùi ngai ngái của máy, không có được cái vị ngon đặc biệt tự tay làm.

Xong công đoạn thái thịt, đem ướp với muối, mắm, bột ngọt và hạt tiêu bắc, băm thêm tỏi trộn vào, lượng tùy vào khẩu vị. Đảo thật đều cho thấm, rồi rắc thính vào trộn vừa đủ khô. Thính được làm từ gạo tẻ, rang vàng thơm lên rồi xay hoặc giã nhỏ thành bột. Lượng thính trộn vào hoàn toàn là cảm nhận và bí quyết riêng của người làm nem.

Chọn lá chuối để gói cũng là một công đoạn đặc biệt. Lá chuối phải là lá cây chuối hột, khi nướng mới tỏa ra mùi thơm thấm vào từng miếng thịt. Lá chuối đem hong cho héo bớt để gói không bị giòn, lau sạch sẽ, rồi tước ra thành từng mảnh nhỏ, một chiếc nem thính phải được bao bọc bởi 3, 4 lớp lá chuối như vậy.



Cuối cùng, thịt sẽ được chia nhỏ thành từng cục để gói. Nắm từng cục thịt thật chắc, quấn thêm một lớp lá ổi và lá đinh lăng đã chuẩn bị sẵn từ trước, rồi lần lượt bao bọc bởi các lớp lá chuối, cột lạt thật chặt rồi xâu thành từng xâu treo trong bếp. Hơi nóng của thính và tỏi hòa quyện với các gia vị sẽ làm nem lên men, sau khoảng 2 ngày là nem chín đến.

Khác với nem chua, có thể ăn liền, thì nem thính lại phải nướng lên mới ăn được. Đem cả cái nem còn nguyên lá chuối vùi vào tro nóng, đặt than hồng lên trên ủ chín bằng hơi, để cho cháy xém hết lớp lá chuối bọc ngoài vào tận bên trong, mùi thơm tỏa ra cùng tiếng nổ lép bép, xì xèo của mỡ, chảy ra và quện vào nhau, khiến mấy đứa trẻ cứ hau háu chực chờ nuốt nước miếng.

Bóc hết lớp lá chuối bao ngoài rồi đem chấm tương ớt cay xè, ăn khi còn nóng hổi. Nem thính ít phổ biến hơn cũng vì yêu cầu khó tính phải được nướng trong tro bếp mới thưởng thức hết cái thơm ngon của nó. Giờ ít nhà đun củi nên không có tro than, cho vào lò vi sóng hoặc nướng bằng bếp điện, nhưng không thể có được vị thơm đặc biệt khi nướng bằng tro .

Nem thính xứ Thanh thức dậy vị chua chua, vị thơm bùi của thính, có vị ngọt ngọt của thịt, vị cay cay của tiêu bắc, vị nồng nồng của tỏi, vị thanh thanh của lá đinh lăng và ổi, và đặc biệt là mùi hương nồng của lá chuối cháy, làm nao lòng du khách.

Bài và ảnh Lê Thị Thương

Tổng hợp & BT: Quỳnh Dung (NauNgon.com)