Tại các vùng quê nước ta, khách lỡ đường thường khó kiếm được quán ăn, nhưng nếu đến các vùng quê ở Quảng Nam như các chợ Đại Phong, Đại Cường, Ái Nghĩa, Quảng Huế, Hà Nha … thì khỏi lo điều ấy. Làng nào cũng có ít nhất là một vài quán mì Quảng.
Mì Quảng với nhiều hương vị rất riêng bởi được nấu nước dùng từ thịt heo, bò gà… (trên bờ) cho tới tôm, ốc, hến, ếch, cá tràu, cá nhét… (dưới nước). Tuy nhiên, món mì lươn là hấp dẫn với nhiều người hơn cả.
Vùng quê Đại Lộc – miền trung du của tỉnh Quảng Nam, nơi tiếp giáp với chân của rặng Trường Sơn hùng vĩ, địa hình có nhiều sông, ao, hồ, khe, suối, đầm bàu, hói… lý tưởng cho các loài thuỷ sản, nhất là loài lươn sinh sống. Đặc biệt, nơi đây có nhiều lươn vàng, thịt thơm, ngọt, dai với hương vị đậm đà, bổ dưỡng.
Lươn chế biến trong tô mì là lươn bắt đồng ở vùng quê Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam
Theo đông y, lươn có tính ôn, vị ngọt; công hiệu bổ khí, dưỡng huyết, làm mạnh gân cốt; thích hợp với các chứng lao lực, ho hen, phong thấp đau nhức, gân cốt rã rời, thận hư... Lươn sống dưới bùn, nước, nơi “quê hương” của cây lúa, có gốc dưới bùn nhưng bông lúa trổ trên mặt nước. Món mì lươn ngoài thơm ngon hấp dẫn ra, rất thuận theo thuyết “âm dương” nên luôn mang đến sự hài hoà. Thịt lươn có ưu điểm là thơm mềm, chỉ có xương sống và nhiều chất dinh dưỡng trở thành sự lựa chọn trong nhiều món ăn của người già và trẻ con.
Cách chế biến món mì lươn xứ này cũng lạ. Các bà mẹ quê thường chọn mua lươn vàng ở đồng còn sống, lớn hơn ngón tay cái, đem về bỏ trong xoong, cho vào một vốc muối, đậy nắp vung lại xóc, lắc. Khoảng 10 phút sau lươn chết, mang ra lấy vải nhám và nước cốt chanh vuốt cho sạch nhớt. Rồi rửa thật sạch cho vào nồi nấu với một ít nước khoảng 5 phút cho lươn vừa chín tới mang ra gỡ lấy thịt (bỏ xương, đầu ruột, gân máu) ướp với nghệ tươi, tiêu, ớt, nước mắm, bột nêm. Khử dầu chiên với tỏi cho thơm, đổ thịt lươn đã ướp vào xào nhẹ khoảng 5 phút thì cho thêm nước sôi đủ dùng vào nấu tiếp cho đến khi lươn chín trở thành nồi nước nhưn thơm ngon.
Cho vào tô rau sống như bắp chuối, xàlách, tần ô, ngò, cải non mới hái trong vườn, trên rau, trải mì vừa mới trụng còn hơi ấm, vừa dẻo vừa thơm mùi dầu phộng thứ thiệt. Sau đó chan nước nhưn lên cùng hành lá xắt nhỏ với ít đậu phộng rang giã dập; bánh tráng nướng bóp bễ nghe rôm rốp, kèm một trái ớt sừng trâu.
Tô mì lươn vàng bắt mắt, chứa đựng mùi thơm nóng hổi phảng phất “hương đồng cỏ nội” của một vùng trung du xứ Quảng. Ai đã một lần thưởng thức, chẳng thể nào quên.
Hoàng Dũng(TH)
Tổng hợp & BT: Lê Minh (NauNgon.com)
