Gạo nếp - tinh hoa của đất - giao tình với nước, lửa và những ống nứa non tạo nên một món ăn giản đơn, khiêm tốn nhưng chứa trong đó biết bao nghệ thuật: cơm lam của người dân tộc Mường ở Hòa Bình.
 Cơm lam Hòa Bình

 

Không ai biết cái tên cơm lam có từ bao giờ, chỉ được nghe các già làng kể lại rằng: xa xưa trong những lần đi nương rẫy, dân trong bản thường không mang theo nồi, chảo, không cơm nắm phiền toái mà chỉ mang theo mình ít gạo nếp, một con dao, một hòn đá và ít bùi nhùi đánh lửa.

Đói lúc nào dừng lại ở đó, sẵn có dao chặt lấy vài ống nứa, sẵn gạo mang theo, sẵn nước suối và lửa trong tay thế là có thể có cơm để ăn.
  alt  
Nhưng muốn làm được món cơm lam ngon không giản đơn. Bắt đầu từ khâu chọn tre làm ống, ống tre được dùng đựng cơm phải là ống tre cái, có gióng dài, còn tươi phần ngoài, không mỏng cũng không dày quá. Chặt lấy một gióng ở lưng chừng giữa, thường thì bao giờ cũng có sẵn thứ nước tinh khiết còn đọng lại trong đó. Người Mường cho rằng đó là thứ tinh hoa của trời còn vương lại.

Điều đặc biệt làm món cơm lam Hòa Bình khác với các vùng khác là thứ gạo nếp ngon nổi tiếng được trồng trên nương, thu hoạch vào khoảng tháng 8, tháng 9 mà người Mường gọi là nếp nương.

Gạo nếp sau khi vo sạch, ngâm nước khoảng 2 tiếng, vớt ra cho ít muối, đổ thêm ít nước được lấy từ suối và nút lại bằng lá chuối. Các ống cơm được dựng xung quanh đống lửa. Để cơm được chín đều thì tay người làm phải khéo léo xoay và trở ống lam. Dùng ngón tay nhấn, thấy cơm mềm là chín. Dằn mạnh ống lam xuống đất để cơm dồn hết xuống phần dưới, dùng dao róc phần vỏ cháy bên ngoài.
   Cơm lam Hòa Bình - 1
Đợi cho nguội hẳn bóc lớp vỏ còn lại sẽ để lộ ra lớp cơm vẫn được bao bọc bởi phần vỏ lụa trắng ngà của ruột tre, nứa khiến cơm lam có một màu sắc thuần hậu và ta muốn nâng niu mãi.
  Người Mường thường có câu “ăn cơm lam, ở nhà sàn”. Cái ngon của cơm lam phải chăng do giữ được trọn vẹn hương vị của tự nhiên, kết hợp được những tinh túy của cả đất và trời? Phải chăng cái nếp ăn, nếp ở ấy cho đến nay vẫn còn níu chân những người con ở bản phải xa quê đi tha hương những nơi khác?    Cơm lam Hòa Bình - 2

Ngày nay, cơm lam cũng đã xuất hiện trong các nhà hàng lớn, nhưng chỉ có cơm lam được làm nên từ những tinh hoa của núi rừng, từ bàn tay và tâm hồn của những con người quanh năm gắn bó với nương rẫy mới là thứ cơm lam ngon và đáng quý. 

Phải chăng từng ống cơm lam đã lắng trong đó cả đất và hồn Tây Bắc như một nét văn hóa ẩm thực không thể bỏ qua?

Tổng hợp & BT:

Về Menu

Ẩm thực miền Bắc

món ngon hà nộibel" style="background-color: #C0C0C2" href="/index.php?q=món ngon từ vịt">món ngon từ vịt mướp xào nấm mận món súp mùa đông giá lạnh món sườn xao chay mùa thu món ngon lễ hàn thực món ngon mut cu nang nghêu rán trứng món làm nhanh món kiểu Hàn bÃ Æ món ngon Nam Định com cuon sushi chay ngon mật ong món ngon mùa lạnh món ngọt món ngon Tết Đoan Ngọ món ngon Tiền Giang món ngon Hà Tĩnh bánh cam tẩm mè món ngon tết trung thu list cơm chao dinh duong món ngon cho bé món ngon từ cánh gà hoc nau an ngon món hải sản từ tôm">món ngon từ tôm món xao món ăn từ cán mùa đông Cá kho cach lam tom rim nuoc dua món chiên giòn ngon món mặn ăn cơm món kho món ngon Yên Bái Thủy món ngon mỗi ngày bo tai món ngon cuối tuần món chay ngon sot ca chua món nộm món ngon từ thịt gà món ngon hà nội món lẩu ngon món chè ngon món khai vị món Tếtl món Huế giò heo hon Tết món ngon từ trứng cút món chả ngon món ngon giải nhiệt món ngon ngày tết bí luộc món chế biến từ tôm món nấu món ngon dễ làm từ kim chi món canh ngon món nướng ngon món dimsum món luộc mon giai nhiet salad đậu phộng món ốc ngon món ngon dễ làm món bò món ăn măng hầm giò heo Banh ran Doraemon nhan man ngon món hấp món ốc món ăn ngon món nướng món canh gà hấp nấm món ăn vặt món Thái cơm chiên mắm ruốc Trâm de xao xa ot món Tết món kho ba rọi kho cùi dừa món hải sản món Tết thịt thưng thịt ba chỉ món món ăn từ cá sâu món ăn hàn quốc món cuộn món cơm kfc món an vạt món ăn từ rau củ dễ món Thái thuc món chay chuÒ món ăn từ hoa quả em dep bà món cuốn ngon mùa hè Công nghệ đảm món ăn từ đậu phụ Tam món cá món ăn việt nam món ăn mùa đông món bánh món ăn từ thịt vịt Chú món ăn kèm món ăn kiêng kỵ ngày mồng 1 món ăn thái lan món cà món đậu rồng cách làm khoai tây chiên ngon món cuốn món ăn việt nổi tiếng Cá chép luon xong hoi dac biet món ăn quê hương mát lạnh món ăn trung quốc lam tart trai cay món mì món ăn từ trứng